نگاهي معرفت‌شناختي به شعر فارسي در ديوان شاعران كرد سدة نوزدهم

ادبيات كردي حاوي حجم معتنابهي شعر فارسي است كه تا كنون آن‌گونه كه درخور، شايسته و بايسته است، مورد بررسي و تحليل علمي قرار نگرفته است. اين پژوهش با ديدي تحليليتوصيفي مبتني بر اسناد كتابخانه‌اي برآن‌است كه اشعار فارسي شاعران كرد سدة نوزدهم را با نگاهي شناخت‌گرانه، از حيث دسته‌بندي سبكشناختي، نوع‌شناختي، درونمايه‌اي به بستر بررسي و تحليل علمي بكشاند و به واكاوي و بازخواني آن بپردازد. بدان قصد كه در خلال اين بررسي، ويژگي‌هاي زبانيادبي، چارچوب جغرافياييسبك‌شناختي و قوالب آن را بازشناسد. براي اينكه به نتيجة عيني دست‌يابيم جامعة آماري پژوهش را به شاعران پرآوازة سدة نوزدهم ادبيات كردي، از جمله نالي، سالم، كردي، حاجي قادر كويي، وفايي، شيخ رضا طالباني، محوي، حريق و ادب محدود كرديم. پي‌آية پژوهش حاكي از آن است كه شعر فارسي نهفته در دل ادبيات كردي، سواي قابل توجه بودن حجم و مقدار آن، از حيث سبك بيشترين پيوند را با سبك عراقي و در مواردي با سبك هندي دارد. زبان شعري در آن تا حدي تحت تأثير زبان مادري شاعران بوده است. خلاقيّت‌ها و تصاوير فنّي عمومي و نيز مرتبط با محيط و فرهنگ كردي در آن مشهود است و اينكه انگيزه و سرمنشأ سرايش شعر به فارسي در ادبيات كردي از يك سو در نتيجة تسلط و اشتياق شاعران كرد به زبان و ادبيات فارسي، و از ديگر سوي برآيند عيني تأثير گستردة شاعران نامداري چون حافظ، سعدي، مولانا و كليم همداني بوده است.