كاربرد مدل خدمات ‌بوم‌سازگان عرضه آب InVEST براي پيش‌بيني فرسايش آبي در زير‌حوضه بندرعباس

سنجش كميت و پيش‌بيني اثرات تغيير در خدمات آبي ‌بوم‌سازگان به عنوان عاملي محدودكننده در برنامه‌‌ريزي‌هاي محيط زيست، براي تصميم سازي جامع قابل توجه است. هدف مطالعه، اجراي مدل خدمات ‌بوم‌سازگان توليد آب InVEST در حوضه آبخيز شهر بندرعباس از نظر عرضه آب و تأثير آن بر فرسايش آبي است. بدين منظور، در بازه زماني سال 2000 تا 2020 عوامل ورودي مدل، آماده‌سازي و براي اجرا به مدل مذكور معرفي شد. بر اساس نتايج، مقدار توليد آب در سال 2000 در اين حوضه بيش از هفت ميليون متر مكعب بود كه زير‌حوضه سه با بيش از سه ميليون و زيرحوضه يك با بيش از يك ميليون متر مكعب، بيشترين و كمترين ميزان توليد آب را داشت. در سال 2020، مقدار توليد آب بيش از پنج ميليون متر مكعب بود كه زير‌حوضه سه با  حدود سه ميليون، بيشترين و زيرحوضه يك با بيش از هفتصد هزار متر مكعب، كمترين ميزان توليد را داشت. نتايج بيانگر كاهش 23 درصدي كل حوضه در سال 2020 نسبت به سال 2000 بود و در دو دوره مطالعه، زير حوضه سه بيشترين و زير حوضه يك كمترين ميزان توليد آب را به خود اختصاص داد. همچنين تغييرات مكاني اين خدمت اكوسيستم، حاكي از جريان افزايشي ميزان توليد آب از سمت جنوب به سمت شمال آبخيز مطالعاتي بود. با توجه به كاهش عرضه آب در سال 2020 نسبت به سال 2000 و تأثير بيشتر بر حساسيت ذاتي خاك، و با در نظر گرفتن عامل فرسايندگي باران شديد، ماهيت تهاجمي بارندگي محلي منطقه و نقش آن در شروع جدا شدن ذرات خاك و انتقال آن توسط رواناب، منطقه مطالعه در معرض فرسايش آبي شديدتر قرار گرفت و بر مبناي الگوي مكاني تغييرات بارش، قسمت هاي شمالي آبخيز مطالعاتي فرسايش پذيرتر بود. همچنين تأثيرپذيري فرسايش هاي بادي از فرسايش هاي آبي، افزايش ريزگردها را در پي خواهد داشت.