ارزيابي رسوب‌زايي و توليد رواناب سازندهاي آسماري و گچساران در حوضه قلعه گل خرم‌آباد لرستان

فرسايش، عامل اصلي هدررفت منابع آب و خاك و بروز خسارت هاي طبيعي است. با توجه به تأثير ويژگي هاي زمين شناسي در فرسايش و توليد رسوب، بررسي فرسايش پذيري سازندهاي زمين شناسي حوضه آبخيز براي تعيين اثر سازندها بر رسوب و رواناب خروجي اهميت زيادي دارد. عوامل زيادي بر فرسايش خاك تأثير مي گذارد كه درجه فرسايش‌پذيري سازندهاي زمين شناسي يكي از مهم ترين عوامل است. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي رسوب زايي و توليد رواناب سازندهاي آسماري و گچساران در حوضه قلعه گل خرم آباد انجام شد. در اين تحقيق براي اندازه گيري رسوب معلق و جريان سطحي خروجي در طول بارندگي هاي دهم، دوازدهم و بيست و ششم آذرماه و بيست و دوم اسفند ماه 1399، از پلات هاي دو متر مربعي استفاده شد. براي جمع آوري رسوب و جريان سطحي، در خروجي پلات نيز مخزني تعبيه و بعد از اتمام بارندگي، حجم آب و رسوب جمع شده در مخزن اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه در طول بارندگي هاي مذكور، ميانگين حجم آب خروجي از سازندهاي آسماري و گچساران به ترتيب 1.802 و 1.345 ليتر و ميانگين رسوب خروجي براي اين دو سازند به ترتيب 1.133 و 1.048 گرم بر ليتر بود. مطابق اين نتايج، سازند آسماري در بخش سيل خيزي و رسوب زايي نسبت به سازند گچساران در منطقه مورد مطالعه حساسيت بيشتري داشت كه مي توان از اين نتايج براي اولويت بندي سازندهاي زمين شناسي براي اجراي اقدامات حفاظت آب و خاك در مديريت حوضه هاي آبخيز استفاده كرد.