بررسي تجربي تأثير حاكميت شركتي در كارايي تخصيص سرمايه شركت‌هاي عمومي

هدف: پژوهش‌هاي پيشين بر نقش حاكميت شركتي بر هم‌راستا كردن منافع مديران ارشد و سهام‌داران و بهبود عملكرد شركت تأكيد كرده‌اند. اگر ساختار حكمراني هزينه نمايندگي را كاهش مي‌دهد، مي‌توان انتظار داشت شركت‌هايي كه حكمراني مطلوبي دارند، در تخصيص سرمايه، مشكلات كمتري‌ داشته باشند و سرمايه‌گذاري كاراتري انجام دهند. در اين پژوهش، رابطه ميان مؤلفه‌هاي حاكميت شركتي و كارايي تخصيص سرمايه در شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسي شده است. روش: به‌منظور دستيابي به هدف پژوهش، 80 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، به‌روش حذف سيستماتيك براي دوره زماني 1394 تا 1397 انتخاب شد و تجزيه‌وتحليل آزمون فرضيه‌هاي پژوهش با استفاده از مدل رگرسيوني چندمتغيره و روش داده‌هاي پانل با اثرهاي ثابت انجام گرفت. يافته‌ها: مطابق با مباني نظري و يافته‌هاي پژوهش، حاكميت شركتي با كارايي سرمايه‌گذاري رابطه معناداري دارد. همچنين، نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه ميان متغيرهاي حاكميت شركتي استقلال هيئت‌مديره، ساختار رهبري، اندازه هيئت‌مديره، مالكيت بلوكي و وجود اعضاي غيرموظف در كميته حسابرسي و كارايي سرمايه‌گذاري رابطه معناداري وجود ندارد. همچنين ميان مالكيت نهادي و كارايي سرمايه‌گذاري رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش مؤيد ارتباط معنادار كارايي سرمايه‌گذاري و حاكميت شركتي است. در واقع انتظار مي‌رود با افزايش كيفيت ساختار حاكميت شركتي، كارايي سرمايه‌گذاري بهبود يابد. از سوي ديگر، از ميان مؤلفه‌هاي حاكميت شركتي، فقط ارتباط معنادار و مثبت ميان وجود سرمايه‌گذاران نهادي و كارايي سرمايه‌گذاري تأييد شد. در واقع، حضور سهام‌داران نهادي در ساختار مالكيت و به‌تبع آن، نماينده آن‌ها در هيئت‌مديره، مي‌تواند نظارت بهتر و اتخاذ تصميم‌هاي كاراتر در تخصيص سرمايه را سبب‌ شود. ميان ساير مؤلفه‌هاي حاكميت شركتي، يعني مالكيت بلوكي، اندازه هيئت‌مديره، تعداد اعضاي مستقل كميته حسابرسي و ساختار رهبري با كارايي تخصيص سرمايه مبتني بر نظريه نمايندگي رابطه‌اي وجود ندارد؛ بنابراين نظريه نمايندگي قادر نيست كه اين روابط را تبيين كند و بايد به جنبه‌هاي رفتاري و محدوديت‌هاي ناشي از الزامات قانوني نيز توجه شود.