بررسي عملكرد وش و اجزاي آن، زودرسي و كيفيت الياف شش رقم خارجي پنبه تارمتوسط (Gossypium hirsutum L.) براي ارزيابي ارزش زراعي و مصرف (VCU) در استان اردبيل (دشت مغان)

اهداف: اين پژوهش به منظور بررسي و مقايسه عملكرد وش و اجزاي آن و برخي خصوصيات كيفى الياف ارقام جديد خارجي پنبه تار متوسط به وسيله ارزيابي با آزمون VCU در دشت مغان استان اردبيل اجرا شد. هدف اين پژوهش معرفي و تجاري سازي ارقام برتر براي جايگزيني ارقام قديمي ديررس و منسوخ پنبه متداول كاشت منطقه بود . مواد و روش ها:ارزش زراعي و مصرف (VCU) شش رقم جديد پنبه تار متوسط با منشاء تركيه: شامل ارقام كاريزما، ليديا، PG2018، BA440، فلش و ادسا در مقايسه با ارقام ورامين و مهر به‌عنوان شاهد در استان اردبيل (دشت مغان) در سالهاي1395 و 13976 با تعيين عملكرد وش و اجزاي آن (تعداد قوزه در هر بوته و وزن تك قوزه)، زودرسي و خصوصيات كيفيت الياف شامل كيل، طول، ظرافت، كشش، استحكام، يكنواختي، زردي و درخشندگي الياف ارزيابي شد. يافته ها: نتايج نشان داد عملكرد وش رقم ليديا در سال ۱۳۹۶ بيش از ديگر ارقام .بود ارقام مهر و فلش به ترتيب در هر دو سال زودرس ترين ارقام .بودند ارقام ادسا و ورامين به ترتيب در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ داراي بيشترين وزن تك قوزه بودند. ارقام فلش و ورامين به ترتيب در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در مقايسه با ساير ارقام داراي بيشترين و كمترين تعداد قوزه بودند. همچنين ارقام فلش و ورامين به ترتيب در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ از بيشترين طول الياف برخوردار بودند. ظرافت الياف رقم ليديا برتر از ديگر ارقام بود و استحكام الياف ارقام فلش و ليديا به ترتيب در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ بيش از ساير ارقام بود. نتيجه گيري: براساس نتايج اين تحقيق رقم جديد خارجي ليديا به علت برخورداري از بيشترين عملكرد وش زودرسي و ظرافت الياف و رقم فلش به علت زودرسي بيشتر و داشتن بيشترين طول، استحكام درخشندگي الياف در مقايسه با ساير ارقام پنبه تار متوسط جديد خارجي و ارقام شاهد ارزيابي شده خصوصيات زراعي و مصرف مطلوبي براي توصيه به‌منظور كاشت به جاي رقم متداول ديررس ورامين و براي جايگزيني رقم منسوخ شده مهر در استان اردبيل (دشت مغان) داشتند. بنابراين، براساس نتايج آزمون تعيين ارزش زراعي و مصرف (VCU) انجام شده ارقام جديد خارجي پنبه تارمتوسط ليديا و فلش به‌منظور تجاري‌سازي به عنوان ارقام جديد تجاري براي كاشت در در استان اردبيل (دشت مغان) توصيه مي شود