جهاني شدن و الگوهاي رفتاري شهروندان در فضاهاي شهري؛ طراحي مدل و تبيين با نظريه زمينه اي ( مورد مطالعاتي: فضاي عمومي مركز شهر رشت)

فرايند جهاني شدن بر تمام ابعاد زندگي بشر تاثير گذاشته است. فضاهاي شهري نيز در هر دو بعد محيطي و رفتاري تحت تاثير قرار گرفته اند. لذا ضرورت دارد تا رابطه محيط و رفتار در بستر جهاني شدن مورد كنكاش قرار گيرد تا نتايج آن بتواند به ارتقاي كيفيت فضاهاي شهري معاصر منجر گردد. پژوهش حاضر اين ارتباط را با رويكرد احتمال گرايي مورد بررسي قرار مي دهد. هدف اصلي تحليل تاثير فرآيند جهاني شدن بر الگوهاي رفتاري شهروندان در فضاهاي عمومي و ارائه يك مدل نظري جامع درباره آن به عنوان يك نوآوري مي باشد. پرسش اصلي اين است كه الگوهاي رفتار شهروندان در بافت مركزي رشت چگونه تحت تاثير جهاني شدن تغيير نموده است؟ براي پاسخ بدين پرسش از روش نظريه زمينه اي استفاده مي گردد. تعيين افراد مصاحبه شونده ها به صورت هدفمند و با تكنيك گلوله برفي انجام شد. در نهايت با استفاده از تحليل سطر به سطر گفتگوها در مرحله كدگذاري باز 537 كد از 15 مصاحبه دقيق با متخصصان حوزه پژوهش استخراج و در نهايت 18 مقوله شناسايي گرديد. در مرحله كدگذاري محوري نيز براي سامان دادن به ارتباطات بين مقولات از يك مدل پارادايمي استفاده شد. همچنين در مرحله كدگذاري گزينشي پالايش طرح پيشنهادي انجام گرديد. يافته ها نشان مي دهد تاثير جهاني شدن در هر سه جنبه از فعاليت هاي انسان در فضاهاي شهري (اختياري، اجتماعي، ضروري) وجود داشته و در غالب مولفه هاي فيزيكي، محيطي، اجتماعي-فرهنگي و سياسي به وقوع مي پيوندد. با توجه به تحليل هاي صورت گرفته، فضاي عمومي مركزي رشت در بستر جريان جهاني شدن هم از نظر كالبد و هم از نظر فعاليت به روز رساني شده است. دعوت كنندگي بيشتر به فضاي عمومي مركز شهر رشت، توقف و مكث بيشتر در آن، بروز رفتارهاي جديد، پاتوق هاي هم سالان، بازي هاي گروهي با غريبه ها، نشستن به گفتگو و معاشرت هاي اجتماعي و پياده روي و پرسه زني با آرامش مهم ترين مقولات بررسي شده در اين پژوهش مي باشد. اين نتايج مي تواند ضمن كمك به آينده برنامه ريزي فضاي مذكور، راهنماي مناسبي در طراحي و برنامه ريزي ساير فضاهاي عمومي شهري در ايران باشد.