واكاوي جايگاه ديالوگ در پژوهش‎هاي اجتماعي

چندي است مفهوم ديالوگ مورد توجه برخي از پژوهشگران اجتماعي قرار گرفته است. اين پژوهشگران با استناد به نظرات مارتين بوبر، ميخائيل باختين و ديويد بوهم جايگاه رفيعي براي ديالوگ در تحقيقات اجتماعي قائل‎شده، بي‎توجهي به آن را مورد انتقاد قرار داده‌اند و خواستار به وجود آوردن پارادايم جديدي در عرصه علوم اجتماعي هستند؛ با اين حال در عمل، تحقيق‌هايي كه با عنوان رويكرد ديالوگيكال انجام شده است، صرفاً رهنمودهاي نظريه‌پردازان ديالوگ را در هنگام مصاحبه با مشاركت‌كنندگان خود به‌كار بسته‌اند؛ بدين‌ترتيب پژوهش‌هاي يادشده جايگاه ديالوگ را از يك پارادايم جديد به يك ابزار و تكنيك تحقيق كاهش داده‌اند. در اين مقاله، نخست تئوري‌هاي صاحب‌نظران عرصۀ ديالوگ مورد بررسي قرار گرفته و پيامدهاي مدعيات اين انديشمندان در عرصه پژوهش اجتماعي صورت‌بندي شده است. سپس طرح نويني از يك پژوهش ديالوگيكال ارائه مي‌شود؛ طرحي كه بر مبناي آن كل پژوهش (و نه‌تنها بخشي از آن) به‌مثابه گفت و شنيدي مداوم در نظر گرفته خواهد شد، گفت‌وشنيدهايي كه ارزشمندند و بايد در گزارش تحقيق گنجانده شوند.