معرفي سبك‌هاي فرزندپروري براساس دل‌نگراني والدين: مطالعۀ زباهنگي

پژوهش حاضر با هدف معرفي سبك‌هاي فرزندپروري بر اساس ميزان دل‌نگراني والدين انجام گرفت. روش پژوهش، توصيفي از نوع كيفي و كاربردي بود. جامعۀ آماري پژوهش والدين ايراني بودند كه به شيوۀ نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند و مكالمات آنان در 5 ماه از سال 1401 مورد مداقه قرار گرفت. 473 پاره‌گفتار از مكالمات 388 والد در بافت طبيعي و 512 پاره‌گفتار از مكالمات 428 والد در 45 سريال و فيلم‌هاي ايراني كه حاوي عبارات دل‌نگراني والدين بود، بر اساس الگوي مفهومي تحليل زباهنگ واكاوي شد. نتايج نشان داد والدين در موقعيت نابرابر و غيررسمي دغدغه‌مندي خود را با اهدافي نظير مساعدت و هم‌فكري، تحميل نظر، اقناعگري، نصيحت، حفظ آبرو، تبرئۀ خود، شماتت و سرزنش، گلايه، اعتراض و سلب مسئوليت نسبت به فرزندانشان نشان مي‌دهند. اين عبارات به‌ويژه در والدين با تفكرات سنتي مي‌تواند نشان‌دهندۀ الگوهاي فرهنگي مانند مردنگري، جمع‌گرايي و كل‌نگري باشد. افزون بر اين، در دسته‌بندي جديدي از فرزندپروري برحسب ميزان دل‌نگراني، چهار دستۀ والدين هيچ‌دل، برون‌دل، درون‌دل و فرادل (الف. تحميلي، ب. اقناعي) معرفي شدند. نتايج نشان داد بيشترين ميزان دل‌نگراني والدين در سطح درون‌دلي و پس از آن، به‌ترتيب در سطوح فرادلي و برون‌دلي بوده است. اين امر نشان مي‌دهد بيشتر والدين تمايل دارند در سطح همدلي با فرزندان خود رفتار كنند. امروزه تحميل عقايد و نظرات در خانواده‌هاي ايراني كم‌رنگ شده و افراد بيشتر به سمت فردگرايي در حركت هستند. اين امر تا بدان‌جا پيش مي‌رود كه برخي خانواده‌ها ترجيح مي‌دهند سبك‌هاي فرزندپروري هيچ‌دلي و برون‌دلي را برگزينند. اين امر به صورت افراطي ممكن است گسست عاطفي و نسلي بين والدين و فرزندان را به وجود آورد و در آيندۀ فرزندان تأثيرات سوئي داشته باشد. بنابراين برقراري تعادل ميان سبك‌هاي فرزندپروري حائز اهميت است.