تحليل تطبيقي بافت‌هاي شهري پيرامون ايستگاه‌هاي مترو بر اساس شاخص‌هاي توسعه حمل‌ونقل‌محور (TOD)، مطالعه موردي: ايستگاه‌هاي ميرزاي شيرازي و نمازي از خط يك قطار شهري شيراز

مسئله حمل‌ونقل همواره به‌عنوان يكي از عمده‌ترين چالش‌هاي شهري محسوب مي‌شده است. رشد شتابان اقتصادي و جمعيتي شهرها، افزايش مالكيت خودروهاي شخصي، محدوديت زيرساخت‌هاي حمل‌ونقل شهري، افزايش سفرهاي درون‌شهري و توسعه نامتناسب فضاهاي شهري، باعث افزايش معضلات ترافيكي در شهرها مي‌شود. امروزه جهت رهايي از اين مشكلات و افزايش مطلوبيت و كيفيت زندگي در شهرها، توسعه فضاهاي شهري بر مبناي سيستم حمل‌ونقل عمومي شكل مي‌گيرد. فوايد TOD به‌طور گسترده‌اي اثبات شده است، از كاهش انتشار كربن گرفته تا دستيابي به طيف وسيعي از ديگر مزاياي اقتصادي- اجتماعي ذاتي در شهرهاي پايدار و زنده. افزايش مالكيت خودرو در شهر شيراز كه جمعيت آن در سال‌هاي بعد از انقلاب با رشد شديدي روبرو شده است و هم‌چنين تشديد استفاده از اتومبيل‌هاي شخصي در اين شهر باعث بروز مشكلات زيادي چون ترافيك شديد، بروز انواع آلودگي‌ها از قبيل آلودگي هوا و آلودگي صوتي شد كه اين امر ضرورت توجه به توسعه حمل‌ونقل‌محور را در اين شهر آشكار ساخت و در پي اين امر قطار شهري به‌عنوان شيوه حمل‌ونقلي كارآمد مورد توجه قرار گرفت. هدف اصلي پژوهش حاضر، ارزيابي و تحليل بافت‌هاي شهري پيرامون ايستگاه‌هاي قطار شهري شيراز بر اساس معيارهاي توسعه حمل‌ونقل‌محور (TOD) است. محدوده مورد مطالعه، دو ايستگاه منتخب از خط يك قطار شهري شيراز، ايستگاه‌هاي ميرزاي شيرازي و نمازي است. در اين تحقيق، ابتدا به شناسايي اصول توسعه با محوريت حمل‌ونقل عمومي پرداخته شده است. پس از آن، مشخصات محدوده مورد مطالعه با معيارهاي توسعه حمل‌ونقل‌محور و استاندارد‌هاي موسسه سياست‌هاي توسعه و حمل‌ونقل (ITDP ) ارزيابي گرديده و با استفاده ازSWOT به تجزيه و تحليل ايستگاه‌ها پرداخته است. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد ايستگاه ميرزاي شيرازي در وضعيت برنزي قرار دارد اما ايستگاه نمازي حتي در اين وضعيت نيز قرار نمي‌گيرد. دسترسي به خدمات محلي، تراكم غيرمسكوني مناسب و گزينه‌هاي حمل‌ونقل در ايستگاه‌هاي مورد مطالعه از نقاط قوت اين رويكرد است. معيار تراكم مسكوني در ايستگاه‌ها پايين بوده و نياز به افزايش دارد. يافته‌هاي اين تحقيق مي‌تواند براي كمك به برنامه‌ريزان در ارزيابي اقدامات انجام شده در توسعه ريلي درون‌شهري به كار گرفته شود.