پديدارشناسي شرم بدني در تجربۀ زنانه از فضاهاي جمعي (زنان شهر سنندج)

ﺷﺮم ﺑﺪني زﻧﺎﻧﻪ اﺣﺴﺎس ﻳﺎ ﺣﺎلتي ﻋﺎطفي اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺳـﻮژه‌ ﻣﺆﻧـﺚ در ﻣـﺮاوده ﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎعي،ﺑﺎﻻﺧﺺ ﻫﻨﮕﺎمي ﻛﻪ ﺑﺪن او ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮيِ ﻣﺬﻛﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب، ﻧـﺎﻗﺺ و ﻓﺎﻗـﺪ ﺟـﺬاﺑﻴﺖ ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺗﺠﺮﺑﻪ ميﻛﻨﺪ. اﻳﻦ اﺣﺴﺎس در ﺟﺎمعه ﻣﺼﺮفيِ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻛﻪ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮعي از ﺑﺪنﻫﺎي اﻳﺪه آل ﻫﺮ روز در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎعي ﻧﻤﺎﻳﺶ مي ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻗﻮﻳﺎً ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد. ﻣﺴـﺄله اصلي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻄالعه ﺗﺠﺮﺑه‌ ﺷﺮم ﺑﺪني زﻧﺎن در ﺳﻪ ﻓﻀﺎي جمعي ﻋﺮوسي ، ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻛﻮﻫﻨﻮردي و ﭘﺎرتي ﻫﺎي ﺧﺼﻮصي اﺳﺖ، ﺳﻪ ﻓﻀﺎيي ﻛـﻪ در آن ﻫـﺎ ﻓﺎﺻـﻠه‌ ﻓـﺮدي و اﺟﺘﻤﺎعي ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻲرﺳﺪ. روش ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎ ده ﭘﺪﻳﺪارﺷﻨﺎﺳـﻲ اﺳﺖ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪﺷﻴﻮهاي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﻧﺪ. ﭘﺮﺳﺶ اﺻﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن دﺳﺘﻪ از زﻧﺎن ﻣﺘﺄﻫﻞِ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻗﺸﺎر ﻣﻴﺎني ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج ﻛﻪ ﻓﺮاﻏﺖ، اﻣﻜﺎن ﺣﻀﻮر و ﺗﺠﺮﺑـه‌ ﻣﺸـﺎرﻛﺖ ﻣﺴﺘﻤﺮ در اﻳﻦ ﺳﻪ ﻓﻀﺎ را دارﻧﺪ ﺷﺮم ﺑﺪني زﻧﺎﻧﻪ را ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ. داده ﻫـ ﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﻓﺮدي ﮔﺮدآوري و ﺷﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ـ اﺑﮋهﺳﺎزي ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ اﺑﻌﺎد ﺷﺮم ﺑﺪني ﻣﺤﺼﻮل اﺛﺮات رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ، ﻧﮕﺎه ﺧﻴﺮه‌ دﻳﮕﺮي، دروﻧﻲﺳﺎزي ﻓﺮودستي ،و ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژي اﺳﺖ؛ اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ درﻋﻴﻦﺣﺎل نقشي اﺳﺎسي در اﻳﺠﺎد و ﺗﻘﻮﻳـﺖ اﺣﺴـﺎ س ﺷﺮم ﺑﺪني ﻧﺰد زﻧﺎن دارد. در پي ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي و ﺗﺸﺪﻳﺪ اﺣﺴﺎس ﺷﺮم ﺑﺪني ﺑﺪﻳﻦﺷـﻴﻮه، زﻧـﺎن ﺑـﻪ ﻧﻮعي ﻃﺮد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮدﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﻦ ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻧﺸـﺎﻧﻪ ﻫـﺎي ﺑـﺎرز آن ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ﭘـﺬﻳﺮش وﻳﮋگي ﻫﺎي ﺟﻨﺲ دوم، ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﺑﺮﺧﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ، اﺳـﺘﻔﺎده از ﺷـﺮم ﺑـﺪني ﺑـﺮاي ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻳﻢ شخصي، ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﻋﺘﻤﺎدﺑﻪﻧَﻔﺲ در ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺴﺆﻟﻴﺖﻫﺎ، ﺧﻮدﺳﺎﻧﺴـﻮري و زدن ﻧﻘﺎب ﺑﻪ ﭼﻬﺮه. آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺮم بدني ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻠﺒﻲ ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﻛـﻪ ردﭘﺎي آن در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎنﻛﺮدن ﻧﻘﺺﻫﺎي ﺑﺪني، ﻧﻤـﺎﻳﺶ ﺟـﺬاﺑﻴﺖ ﻫـﺎي ﺟﺴﻤﺎني و رﻓﺘﺎري، واﻻﻳﺶ اﻣﻴﺎل جسمي و ﻃﺮد ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮداﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸـﺎﻫﺪه اﺳـﺖ. ﻣـﻲ ﺗـﻮان اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺮم ﺑﺪني در زﻣﺎﻧه‌ ﺣﺎﺿﺮ در ﻣﺘﻦ ﻣﻮاﺟﻬه‌ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ و ﻫﻤـﻪ ﺟﺎﻧﺒـﻪ و ﻫـﺮ روزه‌ زﻧﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺼﺮفي اي ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎيي ﺑﺴـﻴﺎر ﻇﺮﻳـﻒ و ﭘﻴﭽﻴـﺪه و ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺮدﺳﺎﻻر اﺳﺖ.