طراحي و ارزيابي مدل پيش‌بيني مصرف مواد مخدر در ميان دانشجويان: نقش نگرش مذهبي، نگراني از نرسيدن به آرزوها، افسردگي و خشم و عصبانيت

هدف پژوهش حاضر طراحي و ارزيابي مدل پيش‌بيني مصرف مواد در دانشجويان دانشگاه تهران بود. پژوهش به‌لحاظ هدف، كاربردي و از جهت روش، همبستگي بود. جامعۀ آماري شامل تمامي دانشجويان دانشگاه تهران (47,605 نفر) بود كه در سال تحصيلي 1399-1398 مشغول به تحصيل بودند. در اين طرح 200 دانشجو (119 پسر و 81 دختر) به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي- نسبتي انتخاب شدند و به پرسشنامۀ سيماي زندگي دانشجويان (NSSLP) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آماري فراواني، ميانگين، انحراف استاندارد، تحليل واريانس، تحليل رگرسيون لجستيك و تحليل مسير از طريق نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS نسخۀ 23 تحليل شد. طبق نتايج تحليل رگرسيون، دفعات مسواك‌زدن، مصرف ميوه، تعداد ساعات مطالعه، نگرش مذهبي، نگراني از نرسيدن به آرزوها، افسردگي و خشم-عصبانيت، سوارشدن در خودرويي كه راننده‌اش تحت تأثير مواد است، رابطۀ جنسي پرخطر و نقشه براي اقدام به خودكشي، مصرف مواد را به‌طور معناداري پيش‌بيني مي‌كنند. مطابق نتايج تحليل مسير، نگرش مذهبي به‌طور مستقيم و منفي، مصرف مواد را پيش‌بيني مي‌كند (ضريب استاندارد 0.26-) و اثر متغيرهاي نگرش مذهبي و نگراني از نرسيدن به آرزوها بر مصرف مواد، با افسردگي و خشم ميانجي‌گري مي‌شود (ضريب استاندارد 0.18). يافته‌هاي مطالعۀ حاضر بيانگر اين نكته است كه اعتقادات مذهبي ضعيف و نگراني از نرسيدن به آرزوها از طريق ايجاد افسردگي و خشم، در سوءمصرف مواد نقش دارد. پيشنهاد مي‌شود دانشگاه، دانشجويان در معرض خطر را شناسايي و براي آن‌ها طبق عوامل خطر تشخيص‌داده‌شده برنامۀ پيشگيري طراحي كند.