اثربخشي آموزش خودنظم‌دهي هيجاني بر شايستگي اجتماعي و ابرازگري هيجاني دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري

پژوهش حاضر به‌منظور تعيين اثربخشي آموزش خودنظم‌دهي هيجاني بر شايستگي اجتماعي و ابرازگري هيجاني دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري انجام شد. اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي، از نوع آزمايشي و با طرح پيشآزمون-پسآزمون با گروه گواه و دورۀ پيگيري دوماهه بود. جامعۀ آماري پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري دورۀ متوسطۀ اول شهر ياسوج در سال تحصيلي 1398-1397 بود. نمونۀ پژوهش 40 نفر از دانش‌آموزان داراي علائم و نشانه‌هاي قلدري بودند كه به روش تصادفي چندمرحله‌اي انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي، در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند (هر گروه 20 نفر). ابزارهاي پژوهش شامل سه پرسشنامۀ قلدري ايلينويز (IBS)، شايستگي اجتماعي (SCQ) و ابرازگري هيجاني (EEQ) بود. پيش از شروع مداخله، پيش‌آزمون براي هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمايشي به مدت 9 هفته تحت آموزش خودنظم‌دهي هيجاني قرار گرفت، اما گروه گواه، مداخله‌اي دريافت نكرد. پس از شروع مداخله 4 دانش‌آموز در گروه آزمايش و 3 دانش‌آموز در گروه گواه ريزش داشتند. در پايان مداخله، از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد و بعد از گذشت 2 ماه از اجراي پس‌آزمون، از هر دو گروه آزمون پيگيري بهعمل آمد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS23 تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان مي‌دهد آموزش خودنظم‌دهي هيجاني بر شايستگي اجتماعي و ابرازگري هيجاني دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري به‌طور معنا‌داري اثر دارد (0/001 p). بدينصورت كه اين مداخله توانسته به افزايش شايستگي اجتماعي و ابرازگري هيجاني دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري منجر شود. براساس يافته هاي پژوهش حاضر، آموزش خودنظم‌دهي هيجاني با بهره گيري از فنوني مانند مهارت‌هاي كنترل خشم، آموزش آگاهي هيجاني، افزايش احساسات مثبت و بازشناسي هيجان‌ها مي تواند روشي كارآمد براي بهبود شايستگي اجتماعي و ابرازگري هيجاني دانش‌آموزان پسر با نشانه‌هاي قلدري باشد.