روايت‌پژوهي تجارب زيستۀ يك مشاور: بررسي اختلالات اضطراب در دانش‌آموزان دبيرستاني

هدف پژوهش حاضر، تحليل روايت‌هاي يك مشاور دبيرستان، در بررسي عوامل ايجاد اضطراب و علائم آن در بين دانش‌آموزان دورۀ متوسطه و همچنين ارائۀ راهكارهاي مناسب در اين زمينه بود. پژوهش با رويكرد كيفي و به روش روايت‌پژوهي انجام گرفت. در تحقيق روايي حاضر، منبع داده‌ها فرد شركت‌كنندۀ خانم 42 ساله است كه 17 سال به‌عنوان مشاور در دو دبيرستان دخترانۀ شهر بستان‌آباد استان آذربايجان شرقي خدمت كرده است. ابزار گردآوري داده‌ها مصاحبۀ روايي، مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته، مشاهدات ميداني (حضور در برخي از جلسات مشاوره) و يادداشت‌برداري بود. براي تحليل روايت‌ها از تحليل مضمون استفاده شد. يافته‌ها نشان داد شرايط سني، تحصيلي و خانوادگي از عوامل به‌وجودآورندۀ اضطراب در دانش‌آموزان نوجوان است. همچنين مطابق تحليل روايت‌ها، علائم وجود اين اختلال در دانش‌آموزان به چهار شكل جسماني، احساسي، رفتاري و علائم شناختي نمود پيدا مي‌كند. راهكارهاي كاهش ميزان اضطراب در دانش‌آموزان شامل تنظيم ميزان خواب، فعاليت‌هاي جسمي و رژيم غذايي، حمايت والدين، تمركز بر نقاط مثبت، انجام كارهاي شادي‌بخش و گفت‌وگو با دانش‌آموز مضطرب بود. براساس نتايج، شايد اضطراب ناشي از شرايط سني دانش‌آموزان نوجوان، راه گريزي نداشته باشد، ولي مي‌توان با حل برخي از مشكلات آموزشي و خانوادگي آنان، اين اختلال را به حداقل رساند. در تحليل و تفسير اين روايت، برخي نكاتي كه در مسير مشاوره وجود داشتند بررسي شد. با توجه به يافته‌هاي پژوهش، استخدام مشاوران متخصص در مدارس و اهميت‌دادن به اين نيروي‌هاي آموزشي، برگزاري دوره‌هاي آموزشي براي والدين فرزندان داراي اختلال اضطراب و همچنين بازنگري نظام آموزشي كشور به‌خصوص نظام ارزشيابي مدارس، اهميت بسيار زيادي در كاهش اضطراب دانش‌آموزان خواهد داشت.