تدوين مدل ساختاري شاخص‌هاي سلامت سالوتوژنيك بر اساس منابع مقابله و مديريت استرس با ميانجي‌گري سبك زندگي ارتقاء‌دهنده سلامت در بيماران انتظامي مبتلا به سندرم روده تحريك‌پذير

اهداف: طيف گسترده‌اي از بيماري‌هاي گوارشي در نيروهاي نظامي مشاهده مي‌شود كه تأثيرات جدي بر سلامتي ايشان دارد. بيشتر تحقيقات انجام‌شده در زمينه متغيرهاي مربوط به سازگاري با سندرم روده تحريك‌پذير، تمركز بر ديدگاه پاتوژنيك (عوامل خطرساز مانند حوادث زندگي) بوده‌اند تا ديدگاه سالوتوژنيك (عواملي مانند كنارآمدن و سازگاري). در اين پژوهش از متغيرهاي مورد تأكيد ديدگاه سالوتوژنيك استفاده شد تا يك مدل ساختاري براي شاخص‌هاي سلامت بر اساس منابع مقابله و مديريت استرس، با ميانجي‌گري سبك زندگي ارتقاءدهنده سلامت در بيماران انتظامي مبتلا به سندرم روده تحريك‌پذير تدوين گردد. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك طرح همبستگي از نوع مدل‌يابي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري پژوهش، بيماران انتظامي مبتلا به سندرم روده تحريك‌پذير كه در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به درمانگاه گوارش و اعصاب و روان يكي از بيمارستان‌هاي نيروي انتظامي مراجعه كرده بودند، تعريف شد. تعداد نمونه آماري، ۲۵۰ نفر بود كه به‌ صورت در دسترس از بيماراني كه با تشخيص روان‌پزشك بر اساس ملاك ROME-IV مبتلابه سندرم روده تحريك‌پذير بودند، انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش، مقياس شاخص‌هاي سالوتوژنيك سلامت Bringsen (آلفاي كرونباخ ۰/۸۱)، پرسش‌نامه مديريت استرس Epstein (آلفاي كرونباخ نسخه اصلي ۰/۸۰ ونسخه ترجمه شده ۰/۹۴)، پرسش‌نامه نيم‌رخ سبك زندگي ارتقاءدهنده سلامت Walker (آلفاي كرونباخ ۰/۸۲) و پرسش‌نامه منابع مقابله با استرس Matheny (آلفاي كرونباخ نسخه اصلي ۰/۸۴ تا ۰/۹۷ و نسخه ترجمه‌شده ۰/۹۴) بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS ۲۴ و SmartPLS-۳ با آزمون‌هاي همبستگي پيرسون و تحليل مسير معادلات ساختاري تحليل شدند. يافته‌ها: شاخص‌هاي برازندگي درنتيجه آزمون مدل مفروض نشان داد كه مدل ساختاري رابطه منابع مقابله و مديريت استرس با ميانجي‌گري سبك زندگي بر روي شاخص‌هاي سلامت از برازش مطلوبي برخوردار بود. تحليل مسيرهاي اين مدل نشان داد كه در مسير مستقيم، ضريب تأثير مديريت استرس (۰/۱۱=λ؛ ۳/۱۱=t؛ ۰/۰۵=p)، منابع مقابله (۰/۳۷=λ؛ ۳/۰۱=t؛ ۰/۰۱=p) و سبك زندگي ارتقاءدهنده سلامت (۰/۲۰=λ؛ ۳/۱۶=t؛ ۰/۱۰=p) بر شاخص‌هاي سالوتوژنيك سلامت معنادار بود. در مسير غيرمستقيم، مدل ميانجي سبك زندگي ميان مديريت استرس و منابع مقابله با شاخص‌هاي سلامت سالوتوژنيك در سطح اطمينان ۰/۰۵ و ضريب استاندارد (۰/۱۳-۰/۱۱) معنادار بود. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان داد، سبك زندگي ارتقاءدهنده سلامت مي‌تواند ارتباط بين منابع مقابله و مديريت استرس با شاخص‌هاي سلامت سالوتوژنيك در نمونه انتخابي بيماران انتظامي مراجعه‌كننده به يكي از مراكز درماني نيروهاي انتظامي را به‌صورت مثبت و معنادار ميانجي‌گري كند.