تحليل مدل آلتمن براي بررسي عوامل موثر بر احتمال ورشكستگي بانك‌‌هاي منتخب در ايران

يكي از الزامات اساسي براي رشد و توسعه پايدار، وجود بخش مالي كارآمد براي تامين مالي فعاليت‌هاي توليدي است. در همين راستا مطالعه حاضر با استفاده از شواهد صنعت بانكداري براي 18 بانك دولتي و خصوصي در دوره زماني 1395 تا 1400 به برآورد احتمال در معرض ورشكستگي بانك‌ها با استفاده از شاخص آلتمن پرداخته است. سپس با استفاده از رويكرد داده‌هاي پانل به بررسي عوامل موثر بر احتمال ورشكستگي پرداخته مي‌شود. برآوردهاي حاصل از رويكرد پانل نشان مي‌دهد كه تنوع‌سازي اعتبارات در كاهش احتمال ورشكستگي موثر است. شواهد همچنين نشان مي‌دهد كه احتمال در معرض ورشكستگي براي بانك‌هاي خصوصي برابر با 68 درصد و براي بانك‌هاي دولتي برابر با 70 درصد است. محاسبه شاخص تمركز هرفيندال- هيرشمن نيز براي بانك‌هاي خصوصي ايران عدد 33/0 و براي بانك‌هاي دولتي عدد 63/0 را نشان داده است؛ بنابراين، اعتبارات در بانك‌هاي خصوصي نسبت به بانك‌هاي دولتي داراي تنوع بالاتري هستند. با توجه به نتايج تحقيق توجه بيشتر به تنوع‌سازي اعتبارات در بانك‌هاي دولتي و خصوصي، تعيين اندازه بهينه بانك‌ها براي بهره‌برداري از اثرات صرفه به مقياس، نظارت بانك مركزي بر رعايت استانداردهاي شاخص بازل و نظارت بر نگهداري موجودي نقد بانك‌ها براي تقاضاي پيش‌بيني نشده جامعه از جمله سياست‌هاي موثر براي كاهش احتمال ورشكستگي بانكي كشور است.