بررسي ديدگاه كارشناسان در مورد مشاركت جامعه محلي در اجراي اقدامات حفاظتي تنوع‌زيستي در منطقه حفاظت شده سرخ‌آباد استان زنجان

يكي از رويكردهاي مديريتي در راستاي حفاظت تنوع‌زيستي، مديريت مشاركتي است. پژوهش حاضر با هدف شناخت مشاركت جامعه محلي در اجراي اقدامات حفاظت و مديريت تنوع‌زيستي در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان انجام شد. پژوهش از يك روش تحقيق تركيبي بهره گرفت. بدين صورت كه ابتدا از طريق يك پژوهش كيفي اكتشافي، 32 نفر از كارشناسان اداره كل حفاظت محيط‌زيست، اداره‌كل منابع‌طبيعي و آبخيزداري، سازمان جهاد كشاورزي و مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان زنجان با استفاده از شيوه نمونه‌گيري هدفمند در استان و شهرستانهاي زنجان و طارم انتخاب شدند و جمع‌آوري داده‌ها از طريق انجام مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته پيرامون شاخص‌هاي اقدامات صورت گرفته در حفاظت از تنوع‌زيستي در منطقه صورت پذيرفت. در بخش كمي، پرسشنامه خودتكميلي تهيه شد و داده‌ها با استفاده از يك روش‌شناسي پيمايشي گردآوري شدند. نتايج نشان داد، مشاركت جامعه محلي در اجراي اقدامات حفاظت و مديريت تنوع‌زيستي، بيشتر در سطح يك مشاركت (مشاركت دستكاري شده) و سطح دو مشاركت (صرفاً اطلاع‌رساني به مردم) بوده است و به سطوح بالاي مشاركت توجه نشده و يا بسيار كم توجه شده است. همچنين نتايج نشان داد بين مشاركت در اقدامات بهبود دهنده دانش و اجراي آن، و بين مشاركت در اقدامات تنوع‌ساز و بهبود دهنده معيشت و اجراي آن ارتباط مثبت و معنادار وجود داشت. بنابراين، ضرورت دارد كه اقدامات حفاظت و مديريت تنوع‌زيستي، با نگاهي جامع‏تر، چند بعدي و براساس تقويت مشاركت جوامع محلي و انسجام‌بخشي فعاليت‌هاي سازمان‌ها و كنشگران مختلف در جهت حفاظت و احياي اكوسيستم‌ها و گونه‌هاي مناطق حفاظت شده انجام شوند.