دعواي جمعي عام بر مدار خواندگان و اشخاص همگروه آنها

در دعاوي اصلي و طاري آنچه بيشتر به چشم مي‌آيد، تقابل يك يا چند خواهان در برابر يك يا چند خوانده و يا ورود و جلب شخص يا اشخاص ثالثي به دعواي اصلي است. پرسش آن است كه آيا وفق آيين حاكم بر دعوا مي‌توان از شمار زيادي از اشخاص به عنوان يك طرف دعوا (خواهان ها يا خواندگان) بهره برد، بدون اينكه همه ايشان به طور مستقيم در دادرسي شركت نمايند؟ ماده 74 قانون آيين دادرسي دادگاه هاي عمومي و انقلاب در امور مدني، به نحو تلويحي حكايت از شناسايي يك نوع از دعواي مدني مي نمايد كه متوجه اهالي غير محصور معين از ده يا بخشي از شهر است و خواهان، صرفاً يك يا چند شخص از آنها را در دادخواست به عنوان معارض خود معرفي كرده است. با توجه به مادۀ يادشده، اين نوع دعوا به صورت عام، بر مدار خواندگان و اشخاص همگروه آنها است و استثنائاً با توجه به قانون خاص مانند مادۀ 48 قانون تجارت الكترونيك در خصوص دعاوي مربوط به حقوق مصرف كننده متمركز شده و بدين ترتيب واجد اسم و رسمي در حقوق خارجي، به ويژه حقوق آمريكا با عنوان دعواي جمعي شده است. اين مقاله در اثبات ضرورت وجودي چنين دعوايي با تمركز بر خواندگان و اشخاص همگروه آنها است.