برآورد مقدار پتانسيل و شكاف بهره ‏وري آب در توليد گندم‌آبي در ايران

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮورت ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﻬـﺮه وري آب در ﺑﺨـﺶ ﮐﺸـﺎورزي،ﻫـﺪف اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑـﺮآورد ﻣﻘـﺪار ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ و ﺷـﮑﺎف بهره وري آب در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻨـﺪم آﺑـﯽ در اﯾـﺮان اﺳـﺖ . ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮔﻨـﺪم از روش ﺗﻮﺻـﯿﻪ ﺷـﺪ ه‌ ﻓـﺎﺋﻮ در ﻧﺸﺮﯾﮥ 33 و ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺒﺨﯿﺮــ ﺗﻌـﺮق ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ از ﻧﺸـﺮﯾ ﮥ 56 ﻓـﺎﺋﻮ و ﺑـﺮاي ﺑـﺮآورد ﺗﺒﺨﯿﺮــ ﺗﻌـﺮق واﻗﻌـﯽ از راﺑﻄـ ﮥ ﻋﻤﻠﮑـﺮد و ﺗﺒﺨﯿــﺮ-ﺗﻌـﺮق اﺳــﺘﻔﺎده ﺷــﺪ. ﻋﻤﻠﮑـﺮد واﻗﻌــﯽ از آﻣﺎرﻧﺎﻣـﻪ ﻫــﺎي وزارت ﺟﻬــﺎد ﮐﺸـﺎورزي اﺳــﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﯾــﺪ. ﺷــﮑﺎف ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺑﻬــﺮه وري آب از ﺗﻔــﺎوت ﻣﻘــﺪار واﻗﻌــﯽ و ﭘﺘﺎﻧﺴــﯿﻞ ﺑــﻪ دﺳــﺖ آﻣــﺪ. ﺗﻔﺎوت ﺷــﺎﺧﺺ ﻋﻤﻠﮑــﺮد و بهره وري ﭘﺘﺎﻧﺴـﯿﻞ و واﻗﻌـﯽ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺷـﮑﺎف شاخص ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪ. ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻗﺎﺑـﻞ ﺣﺼـﻮل ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﺨﺸـﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻗﺎﺑـﻞ دﺳـﺘﯿﺎﺑﯽ اﺳـﺖ. ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿـﻖ ﻧﺸـﺎن داد ﺑـﺮاي دوره‌ زﻣــﺎﻧﯽ 1385 ﺗــﺎ 1394 ﻣﯿــﺎﻧﮕﯿﻦ ﻋﻤﻠﮑــﺮد ﻗﺎﺑــﻞﺣﺼــﻮل و واﻗﻌــﯽ ﮔﻨــﺪم در ﮐﺸــﻮر ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﯿــﺐ 5744 و 2986 ﮐﯿﻠــﻮﮔﺮم در ﻫﮑﺘــﺎر و ﺷــﮑﺎف ﻋﻤﻠﮑــﺮدي 2758 ﮐﯿﻠــﻮﮔﺮم ﺑــﺮ ﻫﮑﺘــﺎر اﺳــﺖ. ﻣﯿــﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻬــﺮهوري ﭘﺘﺎﻧﺴــﯿﻞ و ﺷــﮑﺎف ﺑﻬــﺮهوري ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﯿــﺐ 1/02 و 0/09 ﮐﯿﻠــﻮﮔﺮم ﺑــﺮ ﻣﺘﺮﻣﮑﻌــﺐ اﺳــﺖ. ﺑــﺎ ﺷﻨﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻣﺆﻟﻔــﻪﻫــﺎي اﺻــﻠﯽ اﯾﺠﺎدﮐﻨﻨــﺪه‌ ﺷﮑﺎف ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺑﻬـﺮه وري آب و ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ زراﻋـﯽ در ﻫـﺮ اﻗﻠـﯿﻢ ﯾـﺎ اﺳـﺘﺎن ﻣـﯽﺗـﻮان ﺷـﮑﺎف ﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد را ﮐﺎﻫﺶ داده ﯾﺎ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮد