بررسي وضعيت عمده‌‌ مالكي و خرده‌‌ مالكي و انواع بهره مالكانه در فارس در آستانه اصلاحات ارضي

فارس از نواحي عمده ‌مالكي در كشور بود. بخش عمده‌اي از اين ناحيه نيز قلمرو ايلات و عشاير نواحي جنوب كشور بود كه خوانين آن صاحبان املاك بسياري در فارس بودند و در حق رعاياي خود ظلم و اجحاف بسياري روا مي‌داشتند. اراضي كشاورزي در نواحي جنوب كشور به دليل شرايط آب و هوايي و نوع خاك آن ازنظر مرغوبيت و حاصلخيزي با نواحي شمال و غرب كشور وضعيتي كاملاً متفاوت داشت. سؤالي كه در اين پژوهش مطرح است اين است ‌كه وضعيت عمده‌مالكان و خرده‌مالكان و انواع بهره‌هاي مالكانه در فارس در آستانه اصلاحات ارضي چگونه بود؟ طبق يافته‌‌هاي پژوهش،  بسياري از مالكان فارس از عمده‌مالكان كشور تنها در وسعت اراضي بودند؛ اراضي وسيع اما كم بازده كه به دليل كم‌آبي و خشك‌سالي‌هاي پياپي درآمد چنداني نداشت. بنابراين عمده‌مالكان اين نواحي با اين‌كه از بزرگ‌مالكان كشور بودند، اما مالكان چندان ثروتمندي نبودند و بسياري از آن‌‌ها به دليل مقروض بودن مجبور بودند سالانه مقداري از اراضي خود را به ثروتمندان شهري و يا تجار واگذار كنند و ازآنجايي‌كه اين مالكان به حرفه ديگري اشتغال نداشتند، به درآمد املاك و بهره مالكانه خود بسيار وابسته بودند. روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي- توصيفي و مبتني بر منابع كتابخانه‌اي و اسنادي است.