اهميت كتاب مواهب الهي براي تاريخ اجتماعي آل ‎مظفر

كتاب مواهب الهي اثر معين‎الدين يزدي، به‎عنوان نخستين و مهم‎ترين منبع تاريخ آل‎مظفر، نگاشته مورخ، فقيه و محدثي است كه صاحب منصب اين حكومت محلي پساايلخاني نيز بوده است. گرچه مواهب الهي، عمدتاً دربردارنده وقايع سياسي و نظامي در گستره قلمرو آل‎مظفر (خاصه كرمان، يزد و فارس) است، اما اطلاعات اندك ولي ارزنده از مسائل اجتماعي و فرهنگي اين حكومت ارائه نموده است. هدف اساسي اين پژوهش، بررسي موضوعاتي وراي مسائل سياسي‎نظامي اين اثر است كه موجب شكل‎گيري افق وسيع‎تري درباره اوضاع اجتماعي دوران پرآشوب و مملو از هرج‎ومرج عصر فترت ميان سقوط ايلخانان تا برآمدن تيموريان مي‎گردد. اين نوشتار بر آن است با بهره‎گيري از روش توصيفي‎تحليلي مبتني بر مطالعه منابع كتابخانه‎اي، از طريق بررسي دقيق اطلاعات رويدادهاي سياسي و جنگ‎ها كه بيشترين حجم اثر را در برگرفته، استخراج برخي داده‎هاي اندك تاريخ اجتماعي ممزوج با اين اطلاعات و نيز تمركز روي اشارات مستقيم و غيرمستقيم مولف به برخي مطالب مرتبط با اوضاع اجتماعي، به بازنمايي مضامين و پديده‎هاي اجتماعي در مواهب الهي بپردازد. دستاوردهاي حاصل از پژوهش، بيانگر آن است كه معين‎الدين يزدي با وجود اهتمام به نگاشتن تاريخ رسمي آل‎مظفر و داشتن بينش تاريخي، اعتقادي و سياسي، هم گهگاه به مضامين اجتماعي توجه نشان داده و هم تا حدي وضع برخي گروه‎‎هاي اجتماعي و رعايا را به‎تصوير كشيده است. در اين راستا، جايگاه و نقش برخي گروه‎ها، مانند انديشمندان ديني، شيعيان و سادات، شيوخ متصوفه و زنان درباري، امراي نظامي و ديواني و راهزنان را مورد توجه قرار داده است. همچنين اشاراتي به ‎برخي پديده‎هاي اجتماعي و تمدني همچون قحطي، ويراني، كشتار، بيماري، معماري و موسيقي در زمانه پرآشوب سده هشتم هجري، داشته است.