تأثيرپذيري غيرخطي رقابت‌پذيري و نوآوري بنگاه از سخت‌گيري در مقررات زيست‌محيطي؛ آزمون فرضيه پورتر

زمينه و هدف: يكي از برجسته‌ترين فرضيات حوزه اقتصاد محيط‌زيست، فرضيه پورتر است كه توسط مايكل پورتر (1995) مطرح شد. اين فرضيه بدين مسئله اشاره دارد كه اگر كشوري مقررات محيط‌زيستي (ER) سخت‌گيرانه‌اي را نسبت به رقبايش به كار گيرد، در بلندمدت به صادركننده فنّاوري‌هاي نوين زيست‌محيطي بدل خواهد شد. با توجه به اهميت اين فرضيه براي سياست‌گذاران و بنگاه‌ها، مطالعات بسياري براي اثبات يا رد اين فرضيه انجام‌شده است. بر اين اساس هدف پژوهش حاضر آزمون فرضيه پورتر (تأثير پذيري رقابت پإيري و نوآوري بنگاه از سختگيري در مقررات زيست محيطي) است. روش بررسي: در اين پژوهش با استفاده از روش رگرسيون انتقال ملايم پنلي براي دوره زماني 2000- 2015 فرضيه پورتر براي 25 كشور عضو OECD آزمون شد. يافته‌ها: نتيجه به‌دست‌آمده بيانگر اين بوده است كه متغير شاخص وزني سخت‌گيري سياست‌هاي زيست‌محيطي در بخش خطي و غيرخطي مدل داراي اثرات مثبت و معني‌داري برافزايش در تعداد فنّاوري‌هاي منتخب حوزه محيط‌زيست بوده است. ضريب متغير برآورد شده به اين صورت بوده كه شدت اثرگذاري اين متغير در بخش خطي برابر با 0.142 و در بخش غيرخطي برابر با 0.213 بوده است. همچنين سرعت گذار بين دو رژيم رشد شاخص وزني سخت‌گيري سياست‌هاي زيست‌محيطي، با توجه به پارامتر گذار تخمين زده‌شده معادل 3.17 است. بحث و نتيجه‌گيري: تحليل نتايج نشان مي‌دهد زماني كه رشد شاخص وزني سخت‌گيري سياست‌هاي زيست‌محيطي پايين باشد شدت اثرگذاري متغيرهاي مستقل و كنترلي بر تعداد فنّاوري‌هاي منتخب حوزه محيط‌زيست متفاوت خواهد شد. با توجه به تجربه كشورهاي توسعه‌يافته، بهبود وضعيت نظام قانوني و حقوق مالكيت، افزايش كمك‌هاي رسمي و دولتي براي توسعه در حوزه محيط‌زيست و افزايش بودجه دولتي تحقيق و توسعه در حوزه محيط زيست مي تواند نقش مؤثري بر بهبود رقابت‌پذيري و افزايش در نوآوري بنگاه در كنار سخت گيري در قوانين زيست محيطي ايفا كند.