آسيب شناسي فرآيند تدوين خط مشي هاي محيط زيست ( مورد مطالعه سنجش محيط زيست طبيعي- درياچه اروميه)

زمينه و هدف: در شرايط كنوني برنامه ريزي و سياستگذاري لازم براي جلوگيري از گسترش فجايع محيط زيست بسبار حايز اهميت است و يكي از مهمترين مسائل حاضر كشور مساله درياچه اروميه مي باشد كه در سالهاي گذشته خط مشي هاي زيادي درباره آن تصويب شده كه اثربخشي كافي را نداشته است. هدف پژوهش فعلي آسيب شناسي خط مشي هاي وضع شده براي معضلات درياچه اروميه براساس رويكرد تحليل تدوين خط مشي آن مي باشد. روش بررسي: استراتژي پژوهش، از لحاظ هدف كاربردي بوده و با توجه به ماهيت مساله مورد هدف، رويكرد پژوهش كيفي انتخاب گرديد. روش پژوهش مطالعه موردي با هدف توصيف و گردآوري داده ها مصاحبه نيمه ساختاريافته و روش تحليل داده ها، تحليل محتواي كمي مي باشد. مشاركت كنندگان عبارتند از خبرگان محيط زيستي كه داراي دانش و تجربه مرتبط در موضوع مي باشند. مدل مبنايي براساس نمودار فرايندي تحليل خط مشي عمومي شامل تعيين مشكل، تعيين اهداف، تصميم گيري در مورد معيارها، انتخاب گزينه ها، تحليل گزينه ها و مقايسه گزينه ها مي باشد. يافته ها: يافته هاي پژوهش و بررسي هاي انجام شده مورد مطالعه سنجش درياچه اروميه كه بر گرفته از  نظرات جامعه آماري خط مشي گذاران و خبرگان در سال ۱۴۰۰بوده، اذعان داشتند اگر چه روند تخريب در حوضه درياچه اروميه كند شده، اما تخريب محيط زيست در كشور، 20 درصد ناشي از تصويب قوانين و مقررات ضعيف، 60 درصد بر گرفته از عدم پايبندي به اجراي كامل قوانين و عدم ارزشگذاري اقتصادي محيط زيست و 20 درصد باقي مانده ناشي از نحوه ارزيابي خط مشي ها مي باشد. بحث و نتيجه گيري: همانطوركه 100درصد جامعه اماري اين پژوهش مشتمل بر خط مشي گذاران و خبرگان اذعان داشتند روند تخريب در حوضه درياچه اروميه كند شده است اما از دلايل اصلي روندرو به گسترش تخريب محيط زيست در كشور عدم پايبندي به اجراي قوانين و عدم ارزشگذاري اقتصادي محيط زيست طي سالهاي گذشته بوده است. اين پژوهش به منظور تعيين مشكل و اهداف خط مشي هاي موجود در سازمان حفاظت محيط زيست انجام پذيرفته در همين راستا پيشنهاد مي گردد آن را در محدوده بزرگتر ساير دستگاه هاي موثر در حوزه آبريز درياچه اروميه به جهت احياء و حفاظت تالاب و تامين حقابه، مشتمل بر وزارت نيرو، وزارت جهاد كشاورزي و سازمان برنامه و بودجه و واحدهاي استاني آنها به وقوع بپيوندد.