مطالعۀ ايزوتوپ هاي پايدار كربن و اكسيژن در نهشتۀ تراورتن مجدر در جنوب شرق اردبيل

كربنات هاي آب شيرين از نظر ويژگي هاي ژئوشيميايي و ايزوتوپي با يكديگر متفاوت هستند. مطالعۀ ايزوتوپ هاي پايدار كربن و اكسيژن يكي از مهم ترين ابزارهاي مطالعاتي كربنات ها از جمله نهشته هاي تراورتن است. در گسترۀ مجدر كه بر روي كمربند زمين ساختي البرز غربي- آذربايجان قرار دارد، نهشته هايي از تراورتن به سن كواترنر در واحدهاي آتشفشاني آندزيت پورفيري به سن ائوسن قرار مي گيرند. تراورتن ها بر اساس مطالعات كاني شناسي به‌طوركلي از آراگونيت تشكيل يافته اند. مقادير ميانگين ايزوتوپ هاي δ13C و δ18O در تراورتن هاي پهنه مورد مطالعه به ترتيب در محدودۀ ‰ 6.47+ و ‰ 8.77- قرار داشته و نشان‌دهندۀ منشأ ترموژن تراورتن هاي گسترۀ مجدر است. همچنين مقدار ميانگين δ13C(CO2) معادل ‰ 2.73- محاسبه شده است و منشأ غيرآلي و درونزادي براي CO2 پيشنهاد مي كند. تصور مي شود سيالات گرمابي غني از CO2 پس از چرخش درون واحد آهكي موجود در پهنه و واكنش با آن، يون بي كربنات كلسيم لازم براي تشكيل تراورتن را فراهم كرده اند. سپس اين سيالات از طريق سيستم هاي گسلي موجود در ناحيه به بالا صعود كرده و در سطح نهشته هاي تراورتن را برجاي گذاشته اند.