بررسي اثر الگوي كاشت و تراكم بر عملكرد و صفات مرفولوژيكي ارقام گندم بهاره (Triticum aestivum L.) تحت كشت تأخيري در شرايط آب و هوايي درفول

به منظور ارزيابي واكنش صفات كمي و مرفولوژيكي ارقام گندم بهاره به آرايش كاشت و تراكم در كشت دير هنگام، اين آزمايش در سال هاي زراعي 94-1393 و 95-1394 به صورت كرت هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول اجرا شد. تيمارها شامل سه آرايش كاشت: نواري مسطح، دو خط روي پشته و سه خط روي پشته در كرت هاي اصلي، سه ميزان بذر مصرفي شامل: 400، 600 و 800 دانه در مترمربع در كرت هاي فرعي و چهار ژنوتيپ گندم بهاره شامل: چمران، باژ، چمران۲ و لاين S-92-19 در كرت هاي فرعي فرعي بودند. در اين تحقيق تجزيه مركب براي صفات وزن هزار دانه و طول سنبله و در مورد ساير صفات تجزيه واريانس به تفكيك سال انجام گرفت. نتايج تجزيه واريانس سال اول نشان داد كه اثر روش كاشت، تراكم و ارقام بر عملكرد دانه معني دار بود. هم چنين اثر ژنوتيپ در سال دوم بر تعداد سنبله در مترمربع، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع ساقه و طول ريشك معني دار بود. بيش ترين عملكرد دانه در سال اول مربوط به آرايش كاشت سه خط روي پشته (۵۶/۷۹۳ كيلوگرم در هكتار)، تراكم ۶۰۰ دانه در مترمربع (۷۸/۷۵۴ كيلوگرم در هكتار) و رقم باژ (948.3 كيلوگرم در هكتار) بود. در حالي كه در تجزيه واريانس سال دوم اثر آرايش كاشت بر عملكرد دانه معني دار نبود و بيش ترين عملكرد متعلق به تراكم ۸۰۰ دانه در مترمربع (3435.1 كيلوگرم در هكتار) و رقم باژ (5704.1 كيلوگرم در هكتار) بود. در مجموع مي توان نتيجه گرفت كه عملكرد گندم هاي بهاره در كاشت بسيار ديرهنگام را با گزينش ارقام، تراكم و آرايش كشت مناسب مي توان تا حد اقتصادي بالا برد و از اين قابليت در مناطقي مانند شمال استان خوزستان براي سه يا چهار بار كشت در يك سال بهره جست.