مباني و اصول عامه عقود مستمر در مطالعه تطبيقي فقه اسلامي، حقوق ايران و غرب

توافقات حقوقي در موضوعات وابسته به زمان در قالب عقد مستمر صورت مي گيرد كه داراي كاركردي زمان محور است. بر اساس همين وصف تمايزات ماهوي و حكمي قابل توجهي در اين عقود بوجود آمده است كه گونه مستقلي از انواع عقود را مبتني بر تحليل ها وتوجيهات حقوقي نمايان مي سازد. قانون مدني ايران تعريف مشخصي از اين عقود ذكر ننموده است اما وجود مصاديق متعددي از عقود مستمر به عنوان عقود معين و نياز به تحليل ضوابط خاص آن ها، بررسي جامع اين دسته از عقود را ضروري مي سازد. اين مقاله در پي آن است با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و با اتكاء به رهيافت هاي مطالعات تطبيقي در حقوق اسلام و حقوق غرب ابتدا ماهيت دقيق عقد مستمر و نقش زمان را در مورد آن ها تحليل نمايد و در ادامه مهمترين تمايزات حقوقي آن ها را شرح دهد. نتيجه اين ارزيابي نشان مي دهد لزوم سپري شدن زمان براي تحقق موضوع عقد مستمر، عامل تمايز و استقلال ماهوي اين عقود است. تأكيد بر اين وصف ضرورت ضابطه مند كردن احكام عقد مستمر و تفاوت هاي آن با عقد فوري را توجيه پذير مي نمايد. اين معيار در تعيين دقيق هر نوع مصداق عقود مستمر با نام و بي نام كارآمدي لازم را خواهد داشت.