شناسايي عوامل و مؤلفه‌هاي موثر بر سنجش سواد اطلاعاتي خبرنگاران

سواد اطلاعاتي در دنياي كنوني كه عصر تغييرات شتابناك فناورانه و تكثر منابع اطلاعاتي است، اهميتي فزاينده دارد. به دليل پيچيدگي روبه افزايش اين شرايط، افراد باگزينه هاي اطلاعاتي متنوع و متعددي در تحقيقات آكادميك، در محل كار، و در زندگي شخصي روبه رو هستند. لذا مسئله اصلي اصلي تحقيق اين است كه عوامل و مؤلفه‌هاي موثر بر سنجش سواد اطلاعاتي خبرنگاران چيست؟ هدف اصلي پژوهش حاضر، طراحي مدل سنجش سواد اطلاعاتي خبرنگاران است. اين مطالعه براساس رويكرد كيفي انجام شده است. اين پژوهش در بخش كيفي از نظر هدف، اكتشافي و از نوع تحقيقات توسعه‌اي_ كاربردي و از جنبه روش گردآوري داده، توصيفي- پيمايشي است. به منظور دست‌يابي به اهداف پيش‌روي در مطالعه حاضر، در گام اول با بررسي‌هاي جامع كتابخانه‌اي و ارزيابي مطالعات گذشته، عوامل و مولفه‌هاي سواد اطلاعاتي خبرنگاران شناسايي و استخراج گرديد .در گام بعدي با بهره‌گيري از روش دلفي، عوامل و مولفه‌ها شناسايي شدند. جامعه پژوهش حاضر در بخش كيفي، اساتيد و متخصصان عرصه خبر هستند. در بخش كيفي از روش نمونه گيري هدفمند استفاده مي شود، يعني تا زماني اقدام به نمونه گيري مي شود كه به نقطه اشباع رسيده شود. در پانل خبرگان، 10 نفر انتخاب شدند. براي سنجش و اندازه گيري در بخش كيفي از پرسشنامه دلفي استفاده شده است. نتايج پژوهش حاصل از روش دلفي نشان مي‌دهد پاسخ دهندگان در مجموع، 7 عامل و 30 مولفه براي سواد اطلاعاتي كه شامل محيط اطلاعاتي (تسهيلات كامپيوتر، استفاده از اينترنت)، استانداردهاي فناوري اطلاعات (برنامه ريزي و مفاهيم فناوري، برنامه ريزي و طراحي تجربه و محيط‌هاي يادگيري، بهره‌وري و شيوه‌هاي حرفه اي، موضوعات انساني، اجتماعي، قانوني و اخلاقي، استفاده از فناوري اطلاعات، خودكارآمدي فناوري اطلاعات)، مهارت‌هاي سواد اطلاعاتي (يادگيري الكترونيكي، فعاليت‌هاي تفكر، كاربرد فناوري اطلاعات، ارتباطات اطلاعاتي)، ابزارهاي سواد اطلاعاتي (دانش و شناخت ارزيابي سواد اطلاعاتي، عملكرد و شيوه‌هاي ارزيابي سواد اطلاعاتي، نگرش نسبت به سواد اطلاعاتي، نياز اطلاعاتي، دسترسي به اطلاعات، استفاده از اطلاعات قانوني و اخلاقي)، عوامل شخصي (سن، سابقه خدمت، تحصيلات جنسيت، درجه، جايگاه اجتماعي و اقتصادي)، عوامل منطقه‌اي (منطقه محل سكونت، منطقه محل كار خبرنگار) و پيامدهاي سواد اطلاعاتي (نوآوري سازماني، اثربخشي، اعتماد، عملكرد مديريتي) مطرح كردند.