شناسايي فراتحليل عوامل مؤثر بر رفتار پرخطر (فراتحليل پژوهش‌هاي بازه زماني ۱۳۹۰ الي ۱۴۰1)

زمينه و هدف: رفتار پرخطر در جوامع در حال گذار از حالت سنتي به مدرنيته (به دليل شرايط خاص دوران گذار)، در بين گروه‌هاي اجتماعي افزايش مي‌يابد و در روند توسعه جامعه به دليل اثرگذاري آن بر عملكرد نيروي انساني، چرايي گرايش به آن نياز به بررسي دارد. بر اين اساس، اين پژوهش قصد دارد رفتار پرخطر را در بين نوجوانان و جوانان ۱۵ تا ۴۰ ساله ايراني طي دهه‌هاي 1401-1390 موردبررسي قرار دهد.پژوهش حاضر از نوع روش فراتحليل كمي، جامعه آماري آن 37 پژوهش كه 28 سند به رعايت ملاك ورود(اعتبار و روايي، داشتن ضريب همبستگي، پيمايشي بودن و حجم نمونه) و خروج (نداشتن معيارهاي علمي پژوهش) به روش نمونه‌گيري تعمدي از منابع علمي نورمگز، ايران داك، جهاد دانشگاهي، علم نت و ايران داك، انتخاب شدند.نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه بين متغير مهارت‌هاي اجتماعي (0.292)، سرمايه اجتماعي (0.183)، حمايت اجتماعي (0.143)، بيگانگي اجتماعي (0.250)، تعلقات مذهبي (0.177)، سبك زندگي (0.206)، عزت‌نفس اجتماعي (0.147)، پيوند افتراقي (0.231) و فشار عمومي (0.133) با رفتار پرخطر رابطه معني‌داري وجود دارد. درمجموع متغيرهاي معني‌دار در مدل توانسته‌اند 0.215 از واريانس متغير رفتار پرخطر را تبيين و پيش‌بيني نمايند. متناسب با يافته‌هاي تحقيق، با ايجاد سازوكارهاي كنترل اجتماعي (رسمي+ غيررسمي)، تقويت مؤلفه‌هاي سرمايه‌اي (اقتصادي+ اجتماعي و فرهنگي) و جامعه‌پذيري شخصيتي جامعه ايراني از طريق نظام مدرسه، دانشگاه و رسانه‌هاي اجتماعي، مي‌توان شدت گرايش به رفتار پرخطر را تعديل كرد.