تحليل عوامل موثر بر رفتار شهروندي زيست‌محيطي مطالعه موردي: ساكنان شهر اردبيل

توسعه شهرنشيني و افزايش بي‌رويه مهاجرت به مناطق شهري ايران شدت مسائل زيست‌محيطي را حادتر و جدي‌تر ساخته است. از طرف ديگر رشد و گسترش شهرها نيز بر معضلات كشور افزوده و آن‌ها را به كانوني از مسائل زيست‌محيطي مبدل ساخته است. در اين ميان سطح پايين رفتارهاي شهروندي زيست‌محيطي در ميان شهروندان بر تشديد مسائل زيست‌محيطي تأثيرگذار بوده است. بنابراين بررسي عوامل تأثيرگذار بر رفتار شهروندي زيست‌محيطي ساكنان مي‌تواند به اتخاذ تصميمات بهتر و مؤثرتر جهت كاهش مشكلات زيست‌محيطي كلان‌شهرها كمك نمايد. مبتني بر اين ديدگاه، تحقيق حاضر نيز با هدف بررسي و تحليل تأثير دل‌بستگي مكاني، اعتماد و تحرك بر رفتار شهروندي زيست‌محيطي ساكنان در شهر اردبيل انجام‌شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش توصيفي- تحليلي است. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه‌هاي دل‌بستگي مكاني، اعتماد، تحرك و رفتار شهروندي زيست‌محيطي استفاده‌شده است. جامعه آماري اين پژوهش كليه ساكنان شهر اردبيل بوده و حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول كوكران 384 نفر از ساكنان كه با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. همچنين روايي، پايايي مدل تحقيق و تجزيه‌وتحليل داده‌ها با روش مدل‌سازي معادلات ساختاري در نرم‌افزار LISREL انجام شد. مطابق ضرايب مثبت به‌دست‌آمده از مدل ساختاري پژوهش و نيز مقدار T براي روابط تحقيق بر اساس داده‌هاي اين مدل كه بيشتر از 1/96 بوده‌اند، متغيرهاي اعتماد (B=0/42 و T=5/68)، تحرك (B=0/17 و T=2/47) و دل‌بستگي (B=0/21 و T=2/99) تأثير مثبت و معني‌داري بر رفتارهاي شهروندي زيست‌محيطي دارند. افزايش اعتماد، تحرك و دل‌بستگي ساكنان، مشاركت آنان در رفتارهاي شهروندي زيست‌محيطي را بيشتر نموده و به پياده‌سازي بهتر برنامه‌هاي زيست‌محيطي كمك مي‌كند.