عوامل موثر بر خلق ارزش جهت تعيين نقش و عملكردهاي محرك توسعه در بافت‌هاي تاريخي با تأكيد بر بازآفريني شهري موردمطالعه: محدوده تاريخي منطقه 11 شهر تهران

از زماني كه توجه متخصصان و مديران شهري به سمت حفظ و احياي بافت‌هاي مركزي و تاريخي شهرها منعطف گرديده، نظريات و رويكردهاي متعددي در اين راستا، تبيين شده است. از مهم‌ترين اين رويكردها كه امروزه در اقصي نقاط جهان مورد استفاده قرار مي‌گيرد، بازآفريني شهري است. در مورد بازآفريني شهري و نحوه تحقق آن نيز پژوهش‌هاي متعددي صورت گرفته است، اما به نظر مي‌رسد يكي از مهم‌ترين مسائل در رابطه با احياي بافت‌هاي تاريخي اين است كه شايد تنها قدمت يك بافت به‌عنوان محرك توسعه براي بازآفريني كافي نبوده و خلق ارزش جهت ايجاد نقش‌هاي مكمل براي اين بافت‌ها از طريق ساير پتانسيل‌هاي موجود و مزيت‌هاي مكاني محدوده بايد مدنظر قرار گيرد. لذا اين پژوهش، به دنبال پاسخ اين سؤال است كه، در كنار تاريخي بودن محدوده موردمطالعه (منطقه 11 شهرداري تهران) براي نقش دهي مكاني چه ارزش‌هاي نهفته‌اي در بافت وجود دارد. بدين منظور اين تحقيق پس از معرفي رويكردهاي بازآفريني، سعي در تلفيق اصول بازآفريني با مؤلفه‌هاي خلق ارزش در بافت شهري در قالب چارچوب نظري تحقيق داشته و سپس توسط پرسشنامه‌هاي تكميلي از ساكنان و متصرفان فضا، نسبت به ارزيابي مدل نظري خلق ارزش در سطح محدوده بافت تاريخي منطقه 11 اقدام شده است. نتايج به‌دست‌آمده با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي، حاكي از وجود پتانسيل‌هاي كالبدي و عملكردي در راستاي خلق ارزش در محدوده موردمطالعه است. همچنين، نتايج تحليل معادلات ساختاري در مورد شاخص‌هاي خلق ارزش‌افزوده در بافت تاريخي منطقه 11 نشان‌دهنده تأثير قوي و معنادار ابعاد عملكردي و كالبدي به‌عنوان ابزارهاي تأثيرگذار در ايجاد ارزش‌افزوده در بافت مي‌باشد. در سنجه‌هاي بعد عملكردي بار عاملي شاخص تمركز و تقويت نقش مركزيت سياسي پايتخت در محدوده و در بعد كالبدي بار عاملي ايجاد مسيرهاي گردشگري جذاب به علت وجود اماكن تاريخي، جهت سياست‌گذاري‌هاي شهري آتي قابل‌توجه است.