رده‌ شناسي واجي همخوان‌هاي گرفته زبان‌ كردي از نظر عملكرد حنجره

حنجره انسان مي تواند همخوان هاي گرفته (انسدادي ها، انسايشي ها و سايشي ها) را با دو مشخصه واك] و [دمش] توليد كند. در حالي كه همخوان‌هاي رسا (غلت‌ها، روان‌ها و خيشومي‌ها) داراي مشخصه ذاتي [واك] هستند و در نتيجه هميشه واك‌دارند. اين‌كه آيا مشخصه‌ [گستردگي چاكناي] در كردي نيز مانند زبان فارسي مشخصه‌ زيربنايي است يا نه، مي تواند اين دو زبان ايراني را در يكي از دو دسته زبان هاي دمشي و زبان هاي واك رده‌بندي كند. شواهد آكوستيكي داده‌هاي اين تحقيق از صداي چهار مرد كرد سنندجي به دست آمده است كه واج هاي كردي سنندجي را در بافت از قبل مشخص شده در جايگاه آغازين؛ ميان واژه و آخر واژه تلفظ كرده اند. نتايج، پس از تجزيه و تحليل آكوستيكي، جهت بررسي فرايندهاي واجي در چارچوب نظريه حنجره اي ارئه مي شود. در اين مقاله نشان داده شد كه براساس شواهد آكوستيكي و رفتار واجي همخوان هاي سايشي در زبان كردي برخلاف زبان فارسي، اما مانند زبان فرانسوي و اسپانيولي مشخصه‌ [واك] در آن زيربنايي است ولي همخوان‌هاي انسدادي و انسايشي زبان كردي مانند زبان فارسي و انگليسي عمل كرده و مشخصه‌ نماينده دمش يعني[spread]  در بازنمود واجي آن قرار دارد.