بررسي ساخت ملكي محمولي معيار در زبان بلوچي

مالكيت، مفهومي جهاني است. بازنمود اين مفهوم در نحو به دو شكل كلي اسمي و محمولي است. مالكيت اسمي به شكل گروهي اسمي شامل مالك و مملوك بازنمود دارد، و مالكيت محمولي به صورت جمله بيان مي‌شود. در اين مقاله، ساخت ملكي محمولي در بلوچي با رويكردي رده‌شناختي بررسي مي‌شود. روش پژوهش، تركيبي از داده‌هاي اوليه و ثانويه است. 420 جمله نمونه از طريق پرسشنامه از گويشوران بلوچي زابل به دست آمد. همچنين، داده‌هاي ثانويه از برخي از پژوهش‌هاي ديگر نيز در اين پژوهش به كار رفته‌اند. چارچوب نظري پژوهش، پژوهش استاسن (2009) است كه در آن چهار رده براي رمزگذاري ساخت ملكي محمولي معرفي شده است. اين چهار رده عبارتند از: مالكيت مكاني، مالكيت بايي، مالكيت مبتدايي و مالكيت با محمول «داشتن». سه ردۀ ساخت ملكي مكاني، ساخت ملكي بايي و ساخت ملكي با محمول «داشتن» در داده‌ها وجود دارد، اما شواهدي از وجود ساخت ملكي مبتدايي در اين زبان يافت نشد. در بين اين سه رده، كاربرد ساخت ملكي بايي بيش‌تر است و بخش بزرگي از داده‌هاي پژوهش به اين راهبرد تعلق دارند. پس از آن، ساخت ملكي مكاني بيش‌ترين كاربرد را دارد و كاربرد ساخت ملكي با محمول «داشتن» اندك بوده است. بهتر است زبان بلوچي از نظر رمزگذاري ساخت ملكي محمولي در ردۀ متفاوتي با زبان‌هاي ايراني ديگر مانند فارسي، گيلكي رشت، و شهميرزادي قرار گيرد. بنابراين، پژوهش پيش رو، گام ديگري در راه رده‌شناسي ساخت ملكي محمولي را در زبان‌هاي ايراني برداشته است.