مراحل تشكيل و تكوين كانسار طلاي اپي‌ترمال زواريان بر پايه مطالعات سيالات ‌درگير، جنوب غرب قم، مركز ايران

The stages of formation and development of epithermal gold deposite in Zavarian area based on fluid inclusions study, SW of Qom, Central Iran

كانسار زوّاريان در60 كيلومتري جنوب‌غربي استان قم‌ و در زون زمين‌شناسي ايران‌مركزي قرار دارد. بر اساس شواهد صحرايي و مطالعات سنگ‌شناسي، كاني‌زايي طلا در سنگ‌هاي ميزبان آندزيت و آندزيت‌بازالتي همراه با دگرساني آرژيليكي ‌پيشرفته و آلونيتي‌شدن و به‌صورت رگچه‌هاي سيليسي- اكسيد‌آهني صورت گرفته‌ است. داده‌هاي ژئوشيميايي نمونه‌هاي سنگي نشان مي‌دهد كه عيار متوسط طلا حدود 98/1 ppm است. كانه‌سازي در منطقه به دو شكل هيپوژن شامل كالكوپيريت، مگنتيت، پيريت، گالن، هماتيت وكالكوسيت و كانه‌سازي سوپرژن شامل كالكوسيت، كووليت، گوتيت، ليمونيت، مالاكيت، كلريت، سريسيت و كائولينيت و سوپرژن صورت گرفته‌ است. مهم‌ترين باطله‌هاي پركننده فضاي خالي شامل سيليس و فلدسپار است. همراه با كانه‌سازي طلا دگرساني‌هاي سيليسي، پروپليتيكي، سريسيتي، كربناتي، آرژيليكي و آلونيتي‌شدن صورت گرفته ‌است. سيالات‌درگير كاني‌سازي طلاي اپي‌ترمال زواريان شامل فازهاي مايع، گاز و جامد هستند. مطالعه سيالات‌ درگير نشان‌ داد كه دماي همگني آن‌ها بين 138 تا 383 درجه سانتي­گراد و ميزان شوري آن‌ها بين 87/0 تا 06/44 درصد وزني معادل نمك طعام تغيير مي‌كند. چگالي سيالات ‌درگير در دامنه 72/0 تا 16/1 گرم بر سانتي­متر مكعب قرار ‌دارند و حداقل عمق به دام افتادن ميانبارهاي سيال در محدوده مورد مطالعه حدوداً 900 متر برآورد شده ‌است. نتايج تجزيه سيالات درگير يك گستره دمايي و شوري متوسط با منشاء ماگمايي اختلاط يافته با سيالات دگرگوني و جوي را براي اين سيالات‌گرمابي را نشان‌ مي‌دهد. با توجه به ويژگي‌هاي كاني‌شناسي، بافتي و ساختي كانسنگ، دگرساني كمرسنگ و داده‌هاي سيالات درگير و مقايسه آن با انواع كانسارهاي اپي‌ترمال، محدوده زواريان در گروه ذخاير اپي‌ترمال سولفيداسيون بالا قرار ‌مي‌گيرد.

Zavarian gold deposit is located 60 km southwest of Qom and in Central Iran tectonic zone. The basement rocks of the area include volcanic units of Miocene- Pliocene (MPb), andesite units of Miocene- Pliocene (MPan), volcanic- pyroclastic units of Miocene- Pliocene (MPVP), pyroclastic units of Miocene- Pliocene and recent alluvium. The plutonic rocks of the area are granodiorite-tonalite. The intruded dykes are subdivided to andesite dikes (DY1) and dacite dike (DY2). The main alterations are advanced argillic, alunitization, propylitic, sericitic and silicification. Gold mineralization has been occurred in andesite and dacite dykes. Au-mineralization is mostly vein, breccia and replacement type. Ore minerals include magnetite, hematite, Fe-hydro-oxides, chalcopyrite, pyrite and bornite which are host of Au. Geochemical data show that the average content of Au is1.98ppm. Fluid inclusions were investigated in quartz which are associated by ore minerals. These fluid inclusions are generally two-phase of fluid-rich (L + V). The results of analyzes showed that the salinity contents vary between 0.87 to 44.06% NaCl. The homogenization temperature varies between 138 and 383 ° C. The data suggest that the hydrothermal fluids which are responsible for mineralization have low to medium temperature and salinity. It is compatible to primary magmatic hydrothermal fluids which have been mixed probably to metamorphic and meteoric fluids. Mineralogical, geochemical and fluid inclusions data show that gold mineralization in the area is epithermal high sulfide type.