مدل‌سازي سيل‌خيزي حوزه آبخيز مروست تحت تأثير تغييرات اقليمي و الگوي كشت

از آنجا كه تغيير كاربري اراضي و همچنين تغيير متغيرهاي اقليمي از جمله افزايش دما بر بسياري از فرايندهاي طبيعي نظير فرسايش خاك و توليد رسوب، سيلاب و تخريب خصوصيات فيزيكي و شميايي خاك اثر مي‌گذارد، بنابراين نياز است تا جنبه‌هاي مختلف اثر اين تغييرات، در مطالعات و تصميم‌گيري‌ها مورد توجه قرار گيرد. در تحقيق حاضر به‌منظور آگاهي از ميزان اثرگذاري تغيير اقليم و شرايط مديريت كشت بر ميزان سيل‌خيزي، اقدام به آزمون و تحليل سناريوهاي منطقي بر اساس پيشينه حوزه آبخيز مروست با استفاده از مدل مفهومي SWAT شد. در اين راستا پس از واسنجي مدل، اقدام به آزمون دو سناريوي مذكور شد. سناريوي اول در زمينه مديريت زارعي و تبديل باغات به اراضي كشاورزي و سناريوي دوم افزايش 0/5 درجه‌اي دما با ثابت فرض كردن ساير شرايط درنظر گرفته شده است. نتايج واسنجي و اعتبارسنجي مدل با آزمون نش- ساتكليف به‌ترتيب 0/66 و 0/68 نشان از كارايي قابل قبول مدل در محدوده مورد مطالعه دارد. در ادامه نتايج به‌كارگيري دو سناريوي تغيير كاربري اراضي و گرمايش نشان از تأثير 30 درصدي سناريوي اقليمي با افزايش متوسط دبي ماهانه به‌ميزان 3/72 مترمكعب بر ثانيه حاكي از افزايش سيل‌خيزي حوضه به‌ويژه در سال‌هاي اخير دارد. از طرفي سناريوي تغيير كاربري اراضي باغي به كشاورزي در دو حالت 20 درصد و 50 درصد تغيير كاربري باعث افزايش متوسط دبي ماهانه به‌ترتيب به ميزان 1/26 و 1/5 مترمكعب بر ثانيه و به‌عبارتي 10 و 12 درصد به سيل‌خيزي حوضه اضافه شد. نتايج حاكي از آن است كه در مناطق مشابه منطقه مورد مطالعه كه در منطقه اقليمي خشك واقع شده است، افزايش احتمالي دما مي‌تواند اثر قابل ملاحظه‌اي را بر سيل‌خيزي حوضه داشته باشد. البته تأثير غيرمستقيم عامل انساني نيز به‌صورت افزايش گازهاي گلخانه‌اي بر افزايش سيل‌خيزي حوضه را نبايد ناديده گرفت.