معنايابي استعارۀ «بت» در اشعار عرفاني حافظ و امام خميني (س)

يكي از استعاره‌هاي عارفانه در اشعار شاعران عرفان‌گرا، تطبيق لفظ و مفهوم بت با خداي متعال است. در اين استعاره چند وجه شبه مي‌توان جست: نخست نگاهي جمالي به بت؛ زيبارويي پرستيدني كه هر آنچه را زيبنده كمالش است داراست. دوم رويكرد جلالي به بت؛ معشوق عشوه‌گر و پُرنازِ بي‌توجه به عاشقان خويش، با دلي از سنگ كه البته بي‌توجهي ظاهري او به مشتاقانش به سبب مصلحت خود آنان است. توصيف خداي متعال با لفظ بت، تناقض آشكار با بخش اعتقادات دين اسلام دارد. معناي موردنظر عارفاني همچون حافظ و امام خميني از بت و صفات و ظهورات نسبت داده‌شده به او در خصوص خدا چيست؟ فرضيه اين تحقيق اين است كه با قطع‌نظر از معناي منفي بت كه در مواردي اندك در آثار اين دو شخصيت بازتاب يافته است، در نگاه عرفاني آنان، بت در خصوص خداي متعال، حقيقت و درباره بتي كه مشركان مي‌آرايند و مي‌پرستند مجاز است. .