بررسي قاعده احسان در سقوط مسئوليت مدني و كيفري در فقه و حقوق با رويكردي بر انديشه امام خميني(ره)

احسان به عنوان يكي از مسقطات ضمان در فقه اماميه و حقوق ايران به شمار مي رود، به موجب اين قاعده هرگاه شخصي به قصد نيكي به ديگران عملي انجام دهد كه موجب خسارت يا صدمه به وي گردد، در صورت رعايت كردن احتياطات لازم و مقررات قانوني اقدام كننده يا فاعل، ضامن نبوده و معاف از مسئوليت است. درواقع هدف از پژوهش حاضر كه به صورت توصيفي-تحليلي به نگارش درآمده شناخت مباني و ارتباط اين قاعده با ديگر قواعد فقهي و حقوقي بوده و يافته ها حاكي از آن است كه احسان هم دربردارنده مفهوم دفع ضرر است و هم جلب منفعت. پس از حيث قلمرو و عمل نيكوكارانه ممكن است نسبت به عموم مردم، اشخاص خاص و حتي خود فاعل انجام شود و پيرامون تأثير قاعده احسان در رفع ضمان ناشي از مسئوليت مدني به صراحت مي توان بيان داشت كه فرد محسن نه تنها ملزم به جبران خسارت نيست بلكه از مسئوليت كيفري نيز با توجه به قاعده احسان تبرئه مي شود.