شيوه‌هاي ارتباط كلامي پيامبران (ع) در سوره مباركه غافر بر اساس الگوي ارتباط كلامي ياكوبسن

ارتباطات كلامي كه قدمتي به درازاي عمر بشر دارد، از همان ابتدا در آموزه‌هاي ديني پيامبران الهي، محل تأكيد و توجه بوده و آنان طي رسالت خود براي هدايت اقوام خود و نيز تأكيد بر كلام و اثبات حقانيت خود، گريزي از كاربرد آن نداشته‌اند. در عصر حاضر نيز انديشمنداني نظير رومن ياكوبسن با رويكردي علمي به بررسي ساختار كمي و كيفي ارتباطات كلامي پرداخته‌اند. جستار حاضر به دليل اهميت اصل نبوت و نيز قابليت‌هاي ارتباطات كلامي در تغيير افكار و عقايد و سبك زندگي و به طور كلي هدايت و سعادت انسان‌ها، و از همه مهم‌تر ظرفيت‌هاي نظريه ارتباطات كلامي ياكوبسن در تحليل متون ديني؛ ارتباطات كلامي پيامبران (ع) به مثابه يكي از مهم‌ترين ابزارهاي انجام رسالت را بر اساس اين نظريه مطرح و شناخته شده علمي بررسي كرده، كاركردها و نقش‌هاي شش‌گانه زباني از ديد ياكوبسن را در بخشي از قرآن كريم، شامل گزيده‌اي از آيات سوره مباركه غافر كه پيامبران (ع) در آن با اقوام خود سخن گفته‌اند و نيز سخنان اقوام پيامبران (ع) با ايشان به صورت گزينشى، واكاوي نموده است. هدف پژوهش، درك و دريافت بهتري ازكلام هدايت بخش پيامبران (ع)، به روش توصيفى_تحليلي و با رويكرد زبان‌شناسي بوده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد علي‌رغم حضور قدرتمند همه نقش‌هاي كلامي در ارتباطات كلامي پيامبران الهي با اقوام خود، نقش ترغيبي و ارجاعي زبان نسبت به ساير نقش هاى زبانى پررنگ‌تر است. دليل غلبه نقش ارجاعي را مي‌توان در رسالت هدايت پيامبران (ع) و ويژگي تعليمى و آگاهي بخشى سخنان و نقش رهنمودي ايشان جست و دليل برجستگي نقش ترغيبي را با مخاطب‌محور بودن كلام ايشان مرتبط دانست.