رد جبرگرائي براساس مكانيك كوانتومي: بررسي استدالل الهياتي راسل و پوالرد

مسئله جبر و اختيار در چارچوب فيزيك مدرن بيش از همه بر اساس مباني مكانيك كوانتومي مورد بحث قرار مي گيرد. در اين ميان ويليام پوالرد و رابرت جان راسل، كه هر دو فيزيكداناني برجسته و در عين حال كشيش هاي مسيحي هستند، با تكيه بر استدلال هاي الهياتي به رد جبرگرائي بر اساس يافته هاي مكانيك كوانتومي پرداخته اند كه در آن با قبول عدم تعيّن به عنوان ويژگي ذاتي فرآيندهاي اتمي و دفاع از نقش و قيوميت الهي در خلق اين عدم تعيّن و كنترل آن، ادعاي جبرگرايان در خصوص تناقض ميان قبول اختيار براي انسان و ايمان به خداي عالم و قادر را رد نموده اند. در نوشتار حاضر پس از بررسي ديدگاه هاي ايشان نشان مي دهيم كه رويكرد حاضر گام مؤثري در ارائه يك ديدگاه سازگارگرايانه رضايت بخش و جامع، بخصوص در چارچوب استدلال هاي الهياتي، است. البته براي رفع كاستي هاي اين ديدگاه، مشكل تبيين كنندگي و تحويل گراييِ مفروض در اين رويكرد بايد مورد نقد و بررسي قرار گيرد.