بررسي و تحليل معنا در تلقي عرفاني ابن ‌تركه اصفهاني

بيان مسئله: صائن‌الدين علي معروف به ابن‌تركۀ اصفهاني (770‑835 ق.) يكي از فلاسفه و عارفان متأثر از مكتب ابن‌عربي است؛ ازاين‌رو معنا، زبان و لفظ را نيز در چارچوب وحدت وجود تبيين كرده است. در اين پژوهش درباره مفاهيم مركزي نظريۀ وي بحث مي‌شود.روش: نگارندگان در اين پژوهش كوشيده‌اند از رهگذر آثار و رسايل چاپي و مخطوط ابن‌تركه، به‌روشي توصيفي - ‌تحليلي، تبيين‌هاي معناشناختي و مؤلفه‌هاي مترتب بر آن را استخراج كنند و مفاهيم مركزي نظريۀ وي را به بحث بگذارند.يافته‌ها و نتايج: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد وحدت وجود براي ابن‌تركه امكاني فراهم آورده است تا بتواند ابعاد ناسوتي و تجريدي زبان را در كنار هم و در يك وحدت ديالكتيكي، تبيين و برپايه آن، نظريۀ إشعار را طرح‌ريزي كند. إشعار در ديدگاه ابن‌تركه غايت خلقت آدمي است. انسان در عالم هستي در جايگاه إشعار قرار دارد. إشعار در آثار ابن‌تركه به معني آگاهانيدن است. إشعاركننده درواقع حقايق عالم ظهور را كشف مي‌كند و رموز آن را درمي‌يابد؛ زيرا همۀ هستي كلمهالله است و انسان در مقام إشعار، قرائت‌كننده و بيانگر اين كلمات است. ابن‌تركه درپي آميختن ابعاد تنزيهي و تشبيهي هستي، زبان ملفوظ را نيز، كه امتداد نفس‌الرحمن در عالم اصغر است، داراي دو وجه جمالي و جلالي مي‌داند و در همين راستا وضع الفاظ را نيز با تبييني دوساحتي بررسي مي‌كند.