ارزيابي برخي صفات كمي و كيفي گندم آبي(Triticum aestivum L.) تحت تأثير روش‌هاي مختلف مديريت حاصلخيزي خاك

مصرف نامتعادل كود، يكي از مهم‌ترين مشكلات مزارع تحت كشت گندم در كشور است. هدف اين پروژه، ارزيابي تأثير مديريت حاصلخيزي خاك بر مبناي اصول تغذيه گياه و مقايسه آن با روش هاي مرسوم كشاورزان در گندم آبي بود. آزمايش در سه مزرعه گندم (فقي بيگلو، طالب‌آباد و حسن‌آباد) استان آذربايجان غربي در سال زراعي 94-1393 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل (1) شاهد: عرف زارع و (2) مصرف بهينه كود بودند. مديريت تغذيه گندم در تيمار(1) بر مبناي تجربيات زارعين گندم و در تيمار(2) بر مبناي ارزيابي وضعيت حاصلخيزي خاك بر مبناي آزمون خاك و آخرين دستاوردهاي علمي بود. نتايج نشان داد كه تفاوت معناداري از نظر عملكرد دانه بين دو تيمار وجود داشت (p 0.05). متوسط عملكرد دانه گندم در تيمارهاي عرف زارع و مصرف بهينه كود به ترتيب برابر 5601 و 6667 كيلوگرم در هكتار بود. با مصرف بهينه كود، ميزان عملكرد دانه 18.96 درصد بهبود يافت. وزن كلش نيز با مصرف بهينه كود افزايش يافت (p 0.05). مقدار اين افزايش در فقي بيگلو، طالب‌آباد و حسن‌آباد به ترتيب معادل 17.58، 12.30 و 7.67 درصد بود. به‌جز فقي بيگلو، شاخص برداشت محصول با مصرف بهينه كود افزايش و اين افزايش نسبت به عرف زارع در طالب‌آباد و حسن‌آباد به ترتيب 9.21 و 4.06 درصد بود. مقدار پروتئين دانه در تيمار عرف زارع برابر 11.79 درصد بدست آمد. مصرف بهينه كود ميزان پروتئين دانه را به‌طور معناداري (15.58 درصد) افزايش داد. در تيمار عرف زارع، نسبت مولي اسيد فيتيك به روي در دانه گندم در محدوده 45 تا 75 بود. با مصرف بهينه كود، اين نسبت به‌طور معناداري به كمتر از 25 (حد مطلوب) كاهش يافت. به‌طوركلي، نتيجه گيري مي شود كه مديريت حاصلخيزي خاك بر مبناي اصول تغذيه گياه، سهل الوصول ترين راهكار براي دستيابي به عملكردهاي بهينه محصول و بهبود كيفيت دانه گندم است.