تحليلي بر نقش روانشناسي محيطي در تحقق پايداري در فضاهاي شهري (مطالعه موردي: مناطق حاشيه نشين شهر يزد)

مقدمه: در محيط هاي شهري به ويژه محلات شهر، عواملي مانند پنجره هاي شكسته، زباله در خيابان ها، نقاشي بر روي ديوارها، ساختمان هاي رها شده و عدم روشنايي خياباني به ويژه در مناطق حاشيه نشين شهر منجر به ايجاد محيطي مي شود كه جرم و جنايت و بزهكاري را ترويج مي كند و در نتيجه احساس امنيت شهروندان به خطر مي افتد. داده و روش: نوع پژوهش، كاربردي و جامعه آماري آن تركيبي از متخصصان شامل مطلعين، متخصصان و خبرگان مرتبط با مديريت شهري در مناطق حاشيه نشين است. حجم نمونه بر اساس نمونه گيري تصادفي ساده و جدول مورگان 299 خانوار ساكن در مناطق حاشيه نشين شهر يزد است. به منظور ارتباط بين متغيرها و پاسخ به سؤالات پژوهش از آمار استنباطي (ضريب همبستگي، ضريب رگرسيون، تحليل واريانس چند متغيره ) استفاده شده است. يافته‌ها: نتايج حاصل از مدل تحليل شبكه نيز نشان مي دهد، شاخص هاي كالبدي شامل عرض كم معابر، قدمت ابنيه، وجود مخروبه ها، مساحت قطعات تفكيكي، سازگاري كاربري ها، تأمين فضاي باز مورد نياز  با مقدار 0/196 بيشترين نقش را در افزايش تهديد در مؤلفه هاي روان شناسي محيطي مشتمل بر عدم تأمين خلوت گزيني، عدم امنيت و ايمني و عدم دسترسي به فضاهاي عمومي و فضاهاي بازي كودكان  دارد. نتيجه‌گيري: براي كاهش آسيب پذيري رواني ناشي از مسائل و مشكلات سكونتگاه هاي غيررسمي اقدام به تدوين مدل توانمندسازي سكونتگاه ها شده است. در اين مدل در گام اول مسائل و مشكلات بافت در ابعاد مرتبط با روان شناسي مورد بررسي قرار گرفت، در گام دوم بايستي اقدام به ظرفيت سنجي و برنامه ريزي گرديد،‌ در گام سوم اقدام به اجراي برنامه جهت ساماندهي و كاهش مسائل رواني محيط و در گام چهارم اقدام به بررسي بازخورد مسائل گرديد.