اثر سالمندي جمعيت بر هزينه‌هاي سلامت با رويكرد سياست‌هاي كلي جمعيت

طي چند دهۀ گذشته، ايران با تغييرات جمعيتي سريع، ازجمله كاهش شديد نرخ زادوولد و افزايش اميد به زندگي، مواجه بوده و اين امر موجب افزايش درصد سالمندان شده است. يكي از چالش‌هاي مهم سالمندي جمعيت افزايش هزينه‌هاي سلامت جوامع به‌دليل نياز زياد سالمندان به انواع خدمات بهداشتي و درماني است. ايـن پژوهش بـا توجـه بـه سياسـت‌هاي كلـي جمعيتـي نظـام مقـدس جمهـوري اسـلامي درخصــوص ارتقاي پويايي، بالندگي و جواني جمعيت با افزايش نرخ باروري به بيش از سطح جانشيني، به‌دنبال بررسي تأثير سالمندي جمعيت بر سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي است و با استفاده از داده‌هاي مركز آمار ايران و داده‌هاي بانك جهاني، براي دورۀ زماني 1360 تا 1398، انجام شده است. ابتدا الگويي براي سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي ارائه شد؛ سپس ضرايب آن با استفاده از الگوي خودرگرسيون با وقفه‌هاي گسترده برآورد شد. همچنين به‌منظور بررسي سرعت تعديل مدل كوتاه‌مدت به مدل بلندمدت، الگوي تصحيح خطا برآورد گرديد. نتايج نشان داد افزايش جمعيت سالمند در بلندمدت به افزايش هزينه‌هاي سلامت مي‌انجامد؛ به‌طوري‌ كه 1 درصد افزايش در شاخص سالمندي به 0/37 درصد افزايش در هزينه‌هاي سلامت منجر مي‌شود. همچنين در بلندمدت، رشد متغيرهاي توليد ناخالص داخلي سرانه، شاخص قيمت در بخش بهداشت و درمان و شهرنشيني اثر مثبت و معنادار بر سهم هزينه‌هاي سلامت در توليد ناخالص داخلي دارد. ضريب تصحيح خطا نيز 46 درصد به‌دست آمد.