عنوان مقاله :
مشكلات نگارشي و برافتادن الفباي اويغوري در ايران با نگاهي به رسالهي آداب نگارش اويغوري از سده ي نهم هجري
پديد آورندگان :
خودداري ناييني ، سعيد دانشگاه هنر - گروه مطالعات موزه
كليدواژه :
الفباي اويغوري , آداب نگارش , خط و خوشنويسي , نسخهيهاي خطي , دورهي تيموري , رساله خط تركي
چكيده فارسي :
خط اويغوري از سدهي هفتم تا نهم هجري در ايران، در مكاتبات ديواني، كتابت نسخهيها واسناد استفاده ميشد. با وجود اهميت آن براي حاكمان و دستگاه ديواني داشت، از اين خط، نسخهيهاي محدود و غالباً نفيسي به جاي مانده است. اما اين كه چرا آثار مكتوب كمي به خط اويغوري به جاي مانده و يا عوامل زوال زودهنگام آن چه ميتوانسته باشد، هنوز مورد مطالعه و بررسي قرار نگرفته است. در اين پژوهش با استفاده از روش تحليل تاريخي و متن شناختي، به بررسي الفباي اويغوري و نيز شيوهي نگارش آن و همچنين مشكلات نگارش با اين خط پرداخته ميشود و ضمن معرفي يك رسالهي منحصر به فرد تاريخي، اين فرض مطرح ميشود كه كامل نبودن الفباي ايغوري، به صورتي كه براي برخي از حروف الفبا معادلي ندارد و مجبور به استفادهي مشترك از يك علامت براي چند حرف الفباي فارسي/عربي است،از دلايل اصلي انقراض اين خط ِوارد شده به تمدن ايراني است.ظهور خط نستعليق و انقراض تيموريان در ايران نيز از ديگر عوامل متروك شدن اين خط در ايران است.