ارزيابي زماني – مكاني روند خشكسالي و اثرات آن بر تغييرات پوشش گياهي در استان فارس

هدف از اين مقاله ارزيابي وضعيت خشكسالي استان فارس طي سه دهه اخير است. استان فارس به دليل وسعت زياد، تفاوت در موقعيت جغرافيايي و ويژگي‌هاي توپوگرافيكي نواحي مختلف آن از يك سو و موقعيت قرارگيري اين نواحي در برابر توده‌هاي آب و هوايي مختلف، منطقه‌اي بسيار مناسب جهت ارزيابي تغييرات اقليمي، به ويژه خشكسالي است. به همين دليل، در اين پژوهش استان مذكور جهت بررسي خشكسالي از نظر فراواني، شدت و گستره مناطق مختلف آن در طول يك دوره‌ي آماري 28ساله (1994-2021) انتخاب شده است. براي انجام اين امر از دو شاخص SPI و PNPI و جهت صحت‌سنجي اين شاخص‌ها و پيامدهاي خشكسالي در اين استان از شاخص NDVI استفاده شده است. بر اساس نتايج حاصله از هر دو شاخص فوق، خشكسالي‌هاي اقليمي در طول سه دهه گذشته تداوم داشته و شدت و فراواني آن‌ها نيز افزايش پيدا كرده است. با اين تفاوت كه شاخص (SPI) شدت خشكسالي را بهتر نمايش مي‌دهد و بر روي گستره‌هاي حداقلي تاكيد دارد، اما شاخص PNPI ضمن ارائه طبقه‌بندي بهتر از شدت خشكسالي، گستره‌هاي سرزميني حداكثري را براي نمايش خشكسالي در يك منطقه ارائه مي‌كند. به علاوه، بر اساس نتايج حاصله از اين دو شاخص نه تنها گستره، شدت و فراواني خشكسالي‌ها افزايش قابل توجهي پيدا كرده است، بلكه جابه‌جايي مكاني در شدت و فراواني خشكسالي‌ها نيز در محدوده استان فارس روي داده است. دليل آن به نظر در ارتباط با تغيير در ويژگي توده‌هاي هواي مرطوب وارده به ايران است.