عنوان مقاله :
سنگشناسي، زمينشيمي عنصر‌هاي فرعي و كمياب (خاكي كمياب) و جايگاه زمينساختي سنگ‌هاي آتشفشاني بازيك- حد واسط شمال‌باختري نايين، اصفهان
پديد آورندگان :
خادميان ، فرزانه دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم - گروه زمين‌شناسي , اعلمي‌نيا ، زهرا دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم - گروه زمين‌شناسي , قاسمي ، علي جهاد دانشگاهي واحد صنعتي اصفهان , نديمي ، عليرضا دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم - گروه زمين‌شناسي
كليدواژه :
سنگ‌هاي آتشفشاني , سري كالك‌آلكالن , گوشتۀ غني‌شده , گارنت لرزوليت , پهنۀ فرورانش , بخش مياني پهنه ي اروميه , دختر
چكيده فارسي :
منطقۀ بررسي‌شده در شمال‌خاوري استان اصفهان، شمال‌باختري نايين و در بخش مياني پهنه ي ماگمايي اروميه- دختر جاي دارد. در اين محدوده، رخنمونهاي بسياري از گدازه‌‌هاي آتشفشاني ترشيري به‌همراه نهشتههاي آذرآواري متشكل از توف، برش و ايگنمبريت يافت مي‌شوند. در مناطق اكتشافي چكاد، صفافولاد و مهراندو، گدازه‌‌هاي آتشفشاني شامل بازالت و آندزيت بازالت و دايك‌هاي مافيك با تركيب دياباز و دلريت هستند. از ديدگاه زمين‌شناسي، در اين مناطق، سنگ‌هاي بازالت و آندزيت بازالت با سن ائوسن در حجم بسياري يافت مي‌شوند و نقش مهمي در سنگ ميزبان كانيسازي مس دارند. كانهزايي در اين واحدها، بيشتر به شكل اكسيد (مالاكيت و آزوريت) در ميان دگرساني پروپليتيك و كمتر سيليسي و آرژيليك، در امتداد و در محل برخورد گسلها و شكستگيها رخ ميدهد. بر پايه ي بررسيهاي ميكروسكوپي، بافت اصلي سنگ‌هاي آتشفشاني، پورفيري با زمينۀ ميكروليتي است و از درشت بلور‌هاي پلاژيوكلاز و كلينوپيروكسن ساخته شدهاند. برپايۀ نمودارهاي زمين شيميايي، سنگ‌هاي آتشفشاني در محدودۀ سري ماگمايي كالك‌آلكالن جاي دارند. اين نمونهها غني‌شدگي در عنصر‌هاي خاكي كمياب سبك (LREE) و عنصر‌هاي ليتوفيل بزرگ يون (LILE) و تهي‌شدگي در عنصر‌هاي با ميدان پايداري بالا (HFSE) نشان ميدهند كه نشان‌دهنده ي ماگماتيسم كمانهاي آتشفشاني مرتبط با پهنۀ فرورانش است. يافتههاي به‌دست‌آمده از بررسيهاي زمينشيميايي نشان ميدهند ماگماي مادر سنگ‌هاي آتشفشاني شمال‌باختري نايين از ذوب‌بخشي 5 تا 10 درصدي يك خاستگاه گوشته‌اي گارنت لرزوليتي در يك محيط حاشيه ي فعال قاره‌اي پديد آمده است. اين خاستگاه گوشته‌اي تحت‌تأثير سيالها و رسوبهاي حاصل از تخته ي فرورانده دگرنهاد شده است.
