تأملي بر مختصات آرمان شهرِ اقتصادي (زيستِ مادي) بر مبناي علم اشتدادي در نظرگاه ملاصدرا

آرمان شهر يا اتوپياي اقتصادي در حكمت متعاليه حاكي از مدينه اي است كه به نحو اتمّ كمالات نشئه جسماني نفوس در آن محقق باشد. نوشتار حاضر ابتدا با ترسيم «نظريه علم اشتدادي» به عنوان مبنايي معرفت شناختي مبتني بر اصول حِكمي چون تناظر انسان با مراتب هستي، تناظر مراتب هستي با علم، نسبت انسان با حقيقت و روش تأويل محور، نگرشي بديع از علم در حكمت متعاليه ارائه مي‌دهد و با عنايت به آن مختصات اتوپياي اقتصادي را ترسيم مي نمايد. بالاترين مرتبه در سلسله علم اشتدادي متعلق به نبي است كه به عنوان زعيم، بيشترين احاطه وجودي را بر مدينه دارد و بر اساس منطق وحياني و عدالت توزيعي با زيربناي معرفتي مدينه را به حدّ اعلي تكاملي مي‌رساند و پس از نبي، مقربان به او عهده دار اين امور هستند. ترسيم اتوپياي اقتصادي بر اساس مختصات علم اشتدادي، برآيندهايي نظير «بهره‌مندي از امكانات مادي»، «توسعه سرمايه انساني»، «اشتغال متناسب با ظرفيت هاي هر مرتبه وجودي»، «رضايت شغلي»، «ثبات اقتصادي»، «گسترش رفاه اقتصادي» و «توسعه اقتصادي» را به دست مي دهد. از موانع تحقق اتوپياي اقتصادي مي توان به «انباشت ثروت»، «گسترش فقر»، «وابستگي به امور مادي» اشاره نمود كه در اين نوشتار به آن پرداخته شده است.