ارزيابي پايداري عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي اميدبخش عدس ديم با روش‌هاي پارامتري و ناپارامتري

شناسايي ژنوتيپ‌هايي با عملكرد بالا و سازگاري به دامنه گسترده اي از محيط‌ها، يكي از هدف هاي عمده در برنامه هاي به نژادي گياهان زراعي مي باشد. پژوهش اخير در قالب آزمايش‌هاي چندمحيطي شامل 16 ژنوتيپ اميدبخش عدس در چهار منطقه گچساران، خرم‌آباد، مغان و ايلام، طي دو سال زراعي و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. با توجه به معني‌دار بودن برهمكنش ژنوتيپ و محيط، تجزيه پايداري به روش هاي پارامتري و ناپارامتري در هشت محيط انجام شد. ژنوتيپ‌هاي پايدار بر مبناي ضريب تغييرات محيطي، عملكردي كمتر از ميانگين داشتند. در رابطه ‌با آماره‌هاي رگرسيون و انحراف از رگرسيون، در مجموع و با در نظر گرفتن عملكرد، ژنوتيپ 10 به‌عنوان  پايدارترين ژنوتيپ تعيين شد. آماره‌هاي اكووالانس ريك و واريانس شوكلا، ژنوتيپ‌هاي يك، 12 و 10 را به‌عنوان ژنوتيپ‌هاي پايدار تعيين كردند. ژنوتيپ‌هاژنوتيپ‌هاي 12، 13 (ميانگين عملكرد كم)، نه و 10 (ميانگين عملكرد بالا) بر مبناي آماره هانسون (Di) و ژنوتيپ‌هاي G9، G12  و G10 بر مبناي ضريب تبيين، پايدار بودند. بر اساس شاخص كانگ(YSi)، ژنوتيپ‌هاي نه، 10 و دو به‌عنوان ژنوتيپ‌هاي پايدار شناسايي شدند. در رابطه ‌با نتايج آماره‌هاي ناپارامتري نصار و هيون (Si^ 1,2,3,6) و تنارازو (NPi ^1,2,3,4)، عملكرد ژنوتيپ‌هاي پايدارتر از ميانگين كمتر بود. بر پايه آماره TOP، ژنوتيپ‌هاي نه، پنج و 11 در رتبه‌هاي برتر قرار گرفتند. همچنين شاخص SIIG نيز ژنوتيپ‌هاي سه، چهار، 13 و 10 را به‌عنوان پايدارترين ژنوتيپ‎ها شناسايي نمود كه از اين ميان، تنها ژنوتيپ 10 عملكردي بالاتر از ميانگين داشت.