ادبيات دوره ويكتوريا و مولفه هاي ادبيات عامه پسند در رمان پنجره فهيمه رحيمي

در مورد ادبيّات عامّه پسند روي‌كردهاي متفاوتي وجود دارد. يك روي‌كرد كه نمايندۀ آن ماتيو آرنولد است ادبيّات عامّه‌پسند را به اين دليل رد مي كند كه فرهنگ طبقه كارگر است و بايد توسط اقلّيّت نخبۀ جامعه كنترل شود تا به هرج و مرج منتهي نشود . طرفداران مكتب فرانكفورت نيز ادبيّات عامّه‌پسند را رد مي كنند اما به اين دليل كه اين يك صنعت فرهنگ است كه توسط نظام سرمايه داري به طبقۀ كارگر تحميل مي شود. روي‌كرد ديگر، كه بر اساسِ نظريّات آنتونيو گرامشي شكل گرفته است، بر مصالحه‌گري استوار است. از اين منظر انسان نه تنها توسط فرهنگ ساخته مي‌شود بلكه خود نيز فرهنگ را مي‌سازد. روي‌كرد سوم، كه مربوط به منتقدين پسا‌مدرن است، پذيرشِ كاملِ فرهنگ عامّه است. در اين نگرش فرهنگ عامّه ابزاريست براي مقاومت نرم در مقابل نظام حاكم. در اين جُستار با استفاده از منابعِ كتاب‌خانه‌اي و روشِ تحليل محتوا و سندكاوي، كتاب پنجرۀ فهيمه رحيمي، به عنوان يك رمان عامّه‌پسند، كه به شدّت وامدار ادبيّات دورۀ ويكتوريا است، مورد بررسي قرار گرفته است و نگارندگان با بررسي مؤلّفههاي ادبيّات عامّه‌پسند از جمله احساسات‌گرايي، شخصيّت-پردازيِ سطحي، لحن پرتكلّف و شعار‌گونه، غالب‌بودن عنصر شانس و تصادف، استفاده نابه‌جا از ماوراءلطّبيعه، تكرار و ترويج تفكّر كليشهاي نشان داده‌اند كه بر اساس نظريّات طرفداران مكتب فرانكفورت، ادبيّات عامّه‌پسند نه تنها نشانۀ مقاومت در برابر نظام حاكم نيست بلكه خواننده را براي پذيرشِ باورهايِ رايج و هم‌رنگ شدن با جماعت آماده مي‌كند و با ترويج اخلاقيّات بورژوايي بر خواننده تأثير منفي مي‌گذارد.