بررسي ارتباط ارزيابي تنوع مورفولوژيك و مولكولي در ژنوتيپ‌هاي گلرنگ

اين آزمايش با هدف بررسي تنوع ژنتيكي و گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي گلرنگ با استفاده از نشانگرهاي ISSR و رتروترانسپوزون و صفات زراعي در سال 1394 در آزمايشگاه بيوتكنولوژي كشاورزي دانشگاه گيلان و موسسه اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج انجام شد. تعداد 28 ژنوتيپ گلرنگ با استفاده از 7 نشانگر ISSR، سه نشانگر رتروترانسپوزون و 12 نشانگر تركيبي ISSR و رتروترانسپوزون، و همچنين تعداد هشت صفت مختلف مورفولوژي با روش‌هاي مختلف آماري ارزيابي شد. از 22 آغازگر 117 نوار چند شكل ايجاد شد. از بين آغازگرها، آغازگر‌هاي UBC827 و TOS1 با تعداد 13 نوار بيش‌ترين تعداد نوار و آغازگرهاي UBC811 و UBC822 تركيبي با TOS1 با تعداد پنج نوار كمترين تعداد نوار را براي آغازگرهاي ISSR و رتروترانسپوزون نشان داد. درصد چندشكلي به دست آمده براي نشانگرهاي ISSR، رتروترانسپوزون و آغازگرهاي تركيبي ISSR و رتروترانسپوزون از 38.46 تا 88.88 درصد متغير بود و ميانگين درصد چندشكلي برابر با 62 درصد بدست آمد. بالا بودن معيارهاي تنوع ژني ني، شاخص شانون، ميزان PIC و تعداد آلل مؤثر براي آغازگرهاي UBC810، UBC811 و آغازگرهاي تركيبي TOS-2+HB-12، TOS1+HB12 و TOS1+ UBC822 نشان‌دهنده كارايي بالاي اين آغازگرها در ارزيابي تنوع ژنتيكي در اين تحقيق مي‌باشد. در بررسي ژنوتيپ‌ها براساس صفات مورفولوژي به روش UPGMA و معيار فاصله اقليدسي 28 ژنوتيب در چهار گروه قرار گرفتند. صحت گروهبندي حاصل از تجزيه خوشه‌اي توسط تجزيه تابع تشخيص كانوني به روش خطي فيشر با 82.1 درصد براي صفات مورفولوژي تأييد شد. تجزيه به مختصات اصلي در بررسي مولكولي نيز نشان داد كه 12 بردار اول در مجموع 63.47 درصد تنوع كل را توجيه كردند. آزمون منتل ارتباط بين دو ماتريس داده مولكولي و مورفولوژي را 0.214 نشان داد كه نشان‌دهنده‌ي ارتباط كم بين دو داده است. در مجموع نتايج نشان داد كه تنوع ژنتيكي قابل ملاحظه‌اي وجود دارد كه مي‌تواند جهت گزينش ژنوتيپ‌هايي مطلوب در برنامه‌هاي به نژادي گلرنگ مورد استفاده قرار گيرد.