بيان افتراقي ژن ‌هاي درگير در مسير تحمل به تنش كم آبي در راستاي غربالگري ژنوتيپ هاي متحمل در گندم نان

گندم به‌عنوان مهم‌ترين غله در بسياري از مناطق جهان است و غذاي اصلي اكثر مردم را تشكيل مي‌دهد. با اين وجود، اغلب مناطق توليد گندم در جهان در بخشي از فصل رشد و بيشتر در مراحل انتهايي رشد با كمبود آب مواجه هستند. لذا شناسايي ارقام متحمل و نيز مطالعه‌ي مكانيسم‌هاي افزايش‌دهنده مقاومت به تنش خشكي از راهكارهاي مناسب جهت مقابله با عوارض تنش خشكي خواهد بود. تحقيق حاضر با هدف بررسي سطح بيان هشت ژن منتخب مرتبط با تحمل به خشكي P450 ,NCED ،ABF ، HKT ، PAL ، ABC transporter, bHLH و ليپواكسيژناز در دو ژرم پلاسم بومي‌گندم زمستانه ايراني حساس و متحمل به خشكي انجام گرفت. سنجش بيان اين ژن‌ها بر روي نمونه‌هاي برگي جمع‌آوري‌شده در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و دو سطح تيماري (نرمال و تنش خشكي) از گياهان كشت شده در گلخانه، صورت گرفت. براي اين منظور پس از تكثير cDNA با ژن‌هاي منتخب، بيان آن‌ها با استفاده از روش نورترن‌بلات معكوس نسبت به يك ژن كنترل داخلي (TEF- 1α) سنجيده و با استفاده از نرم‌افزار توتال لب كمي‌گرديد. مطالعه بيان نسبي هر ژن نسبت به ژن كنترل داخلي نشان داد كه اعمال تنش خشكي بر ميزان بيان تمامي ژن‌ها به جزء ژن bHLH اثر معني‌داري داشته‌است. نمودار دوطرفه بر پايه مولفه‌هاي اول و دوم، جداسازي ژنوتيپ‌ها را در تنش كم‌آبي بر اساس مقدار بيان هفت ژن مورد ارزيابي امكان‌پذير كرد. اين روش مي‌تواند در غربالگري و شناسايي ژنوتيپ‌هاي متحمل در توده‌هاي بومي‌گندم كاربرد مؤثري داشته‌باشد.