بررسي تطبيقي «انسان معنوي» در انديشه مولانا و وين داير

مسأله واكاوي حقيقت انسان از اساسي‌ترين تأملات فلسفي، ديني و جامعه‌شناسي است. در مكاتب عرفاني نيز شناخت ويژگي‌هاي انسان معنوي و راه‌هاي وصول وي به سعادت، در رأس امور قرار دارد. عالمان و عارفان بي‌شماري ـ چه در غرب و چه در شرق ـ به اين موضوع پرداخته و به نتايج متفاوتي دست يافته‌اند. در اين جستار با روش توصيفي ـ تطبيقي، به بررسي نظام انديشگاني دو عارف بزرگ دنيا، مولانا جلال الدين محمد بلخي و وين.ولتر داير پيرامون مسألة «انسان معنوي» پرداخته و وجوه همسان و غيرهمسان انديشة اين دو عارف تبيين مي‌شود. يافته‌هاي پژوهش نشان از آن دارد كه وجوه اشتراك نظرات اين دو عارف بسيار بيشتر از وجوه افتراق آن‌ها است. اين امر از تأثير فراوان داير از آموزه‌هاي مولانا و نيز همساني آبشخورها و مشارب تجربي آنان؛ يعني عرفان حقيقي يا حقيقت عرفان حكايت دارد. از جمله اصلي‌ترين نقاط اشتراك اين دو، مي‌توان به مفهوم «وحدت وجود» و از مهمترين وجوه افتراق ميان آن دو مي‌توان به مسألة «اعتقاد به عقوبت» اشاره كرد.